Trzeci tom estetyki japońskiej wyróżnia się tym, że właściwie nie dotyczy sztuk pięknych, które jeśli się pojawiają, to raczej w tle rozważań poświęconych zagadnieniom piękna w procesach życia i umierania. Charakterystycznym rysem estetyki japońskiej jest jej znacząca obecność nie tylko w sztukach, ale i w wielu formach codziennej aktywności człowieka. [...]

Książka składa się z dwóch części. Pierwsza, poświęcona "estetyce życia", obejmuje dwa ważne, napisane z myślą o odbiorcy zarówno japońskim, jak i europejskim, teksty powstałe w początkach lat 30. minionego wieku. Obie prace, "Struktura iki" Kukiego Shūzō oraz "Pochwała cienia" Tanizakiego Jun'ichirō, są już od dawna dostępne w przekładach krajów Zachodu, gdzie stały się integralną częścią myśli estetycznej. Obecnie po raz pierwszy ukazują się w języku polskim, w wymagającej olbrzymiego wysiłku, wiedzy i talentu translacji Henryka Lipszyca. Część druga, poświęcona "estetyce umierania", zawiera rozważania na temat zjawiska bushidō, a jej bohaterem staje się Mishima Yukio, światowej sławy pisarz japoński, który zarówno w swych dziełach literackich, jak i w życiu dawał – w XX wieku – świadectwo "pięknego umierania" w zgodzie z japońską tradycją. Tradycja ta została skodyfikowana w "Hagakure" autorstwa Yamamoto Jōchō w XVIII wieku i chociaż dotyczy czasów i kultury samurajów, nie należy do przeszłości, lecz trwale przenika świadomość współczesnego Japończyka w jego zmaganiach z egzystencjalnymi problemami przemijania i śmierci*.



---
* Krystyna Wilkoszewska, "Życie i śmierć w wymiarze estetycznym", w antologii "Estetyka japońska: estetyka życia i piękno umierania", Universitas, 2005, s. 7-8.