„Tajemniczy przybysz” jest chyba najdziwniejszą i najbardziej przejmującą książką M. Twaina. Pisał ją po przejściu tragedii życiowych. Rozgoryczony i rozczarowany ludźmi i światem.

Punktem wyjścia powieści jest napotkanie przez grupkę chłopców żyjących w małej wiosce w XVI-wiecznej Austrii... anioła, który na pytanie, jak się zwie – odpowiada skromnie: Szatan.
Wyjaśnia, że jest aniołem i bratankiem upadłego anioła. Młody Szatan demonstruje kilka magicznych sztuczek. Twierdzi, że jest w stanie przewidzieć przyszłość i zapowiada kilka nieszczęśliwych zdarzeń, które wkrótce spotkają mieszkańców wioski. Chłopcy nie traktują poważnie jego słów do momentu, gdy jedna z przepowiedni się spełnia. Wierząc w prawdziwość zdolności Szatana chłopcy proszą go, by zmienił bieg przyszłych wydarzeń i pomógł zapobiec kolejnym tragediom, jednak przynosi to nieoczekiwane skutki.

Można by na tym zakończyć, bo cała tradycja literacka podpowiada, że tam, gdzie pojawia się diabeł, pojawiają się i kłopoty, ale u Twaina ten motyw – w przeciwieństwie do wersji Bułhakowa – jest okazją nie do wykazywania ludzkiego błazeństwa, ale do poważnej zadumy nad ludzką kondycją. Zważywszy, że wszyscy, którzy ocierają się o Szatana, umierają, wariują lub kończą na stosie, można uznać, że jest to zaduma śmiertelna.

Odpowiedzi udzielane przez Twaina zadziwiają u pisarza, który słynie głównie z powieści dla młodzieży i równie znakomitych humoresek, ale są zarazem dowodem na to, że tragedię ludzką, największe klęski ludzkiego ducha można opisać środkami quasi-komediowymi.
Podobnego zabiegu użył np. Heller w „Paragrafie 22”. Opowiadając koszmar, posłużył się tą samą konwencją co Twain, śmiechem przykrywając łzy rozpaczy.

Choć książka została napisana przez człowieka przybitego głęboką depresją, który wycofał się z życia, udziela ona do końca odpowiedzi pozytywnych. Nieszczęście u Twaina nie ma charakteru kosmicznego, karmicznego – obojętnego na ludzkie modły. Jest tylko wytworem ludzkiej myśli. Uwaga: po kliknięciu pokażą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu

Polecam tę książkę, ponieważ ukazuje zupełnie nowe, niezbyt dobrze znane, mroczne oblicze Twaina. Kiedy znajomy mi ją polecił, oczekiwałam czegoś zbliżonego do wcześniejszej twórczości autora, jednak ta książka jest zupełnie inna, moim zdaniem - najlepsza ze wszystkich powieści Twaina.