Dosyć wyraźnie można "podzielić" ten utwór na dwie części. Jedna zawierałaby opisy zmagań głównych bohaterów (nie można bowiem powiedzieć, że jest nim tylko Jean Valjean). Natomiast druga składałaby się ze szczegółowych opisów takich wydarzeń, jak np. bitwa pod Waterloo, czy też miejsc - jak kanały pod ówczesną aglomeracją Paryża. Jest to jedyna książka, w której z przyjemnością zgadzamy się na takie "małe" dygresje. Przejście przez obie części może być dla niektórych trudne lub nużące, lecz ich poznanie pozwala na łatwiejsze ogarnięcie czasów i sytuacji.

Po odłożeniu tego arcydzieła na półkę niemożliwym jest o nim zapomnieć. Wiele scen zapada w pamięć, są nasycone podziwem, współczuciem, gniewem, a często również zrozumieniem dla tych "złych" i tych "dobrych". Wiktor Hugo przedstawia nam bowiem w piękny sposób człowieka, który jest w pełni świadom swej wolności wyboru. Człowieka ułomnego i słabego, a czasem wręcz podłego i niegodziwego. Widzącego korzyści płynące z pewnych posunięć, często nie raniących innych w bezpośredni sposób, a poprzez szereg wywołanych następstw. Jednocześnie szlachetnego i gotowego do najwyższych poświęceń.

Wydaje mi się, że ostatnie zdania mogą posłużyć za najlepszą odpowiedź na pytanie, co chciał nam przekazać autor w tym utworze. Cierpienie, które się wyrządza przez "pośrednie" skutki, wiedząc, że mogą nastąpić, jest większym złem, niż wyrządzone wprost, ponieważ oszukuje się zarówno ludzi bliskich, jak i siebie samych poprzez usprawiedliwianie się.

Dlatego właśnie czytając nie można jednoznacznie określić, czy postać nieskazitelnie dobra zachowa swoje zasady. Czy otrzyma zasłużoną nagrodę, miłość lub szacunek. Odwrotnie rzecz ma się w odniesieniu do mrocznych charakterów. Nieraz oczekując na to, aby zostały ukarane, zatrzymujemy się i zastanawiamy, czy to, co robią, nie jest w pewien sposób wymuszone przez społeczeństwo, innym razem zaś jesteśmy świadkami ich dobrych uczynków, tych świadomych i nieświadomych.