Obecny tom "Pism" Tadeusza Peipera przynosi dwie jego powieści - "Ma lat 22" i "Krzysztofa Kolumba odkrywcę", opublikowane po raz pierwszy za życia pisarza. Obie powstały w latach trzydziestych, ale tylko jedna - "Ma lat 22" - ukazała się przed wojną. Gdy w listopadzie 1939 r., uciekając od Niemców, przechodził autor przez San, przenosił ze sobą tylko rękopisy. Wśród nich - dalszy ciąg "Ma lat 22" i "Krzysztofa Kolumba odkrywcę".

Obie książki związane są ze sobą nie tylko następstwem w bibliografii; także następstwem tematu. Układają się one w ciąg, którego pierwszy człon ukazuje dojrzewanie umysłowe młodego człowieka, poszukiwanie nadrzędnej idei życia, drugi zaś - historię geniusza realizującego swój zamysł.

Powieści te pozwalają nam wejrzeć w samego autora głębiej niż jego poezje, głębiej nawet niż wypowiedzi krytyczne. A zrozumiawszy go lepiej - powrócić do jego największych dzieł.

"Ma lat 22" to powieść o dziejach duchowych przedstawiciela tego pokolenia, które walczyło o niepodległość. Tłem jest Kraków z lat bezpośrednio poprzedzających wojnę: gimnazjum, kółka spiskowe, uniwersytet, organizacje młodzieżowe.

"Krzysztof Kolumb odkrywca" to opowieść o wielkim żeglarzu. Pomyślana jako książka dla młodzieży, stała się historią wielkiego człowieka walczącego z niezrozumieniem i zawiścią. Łączy się w ten sposób z nastrojami i doświadczeniami pokolenia, któremu przypadło przeżyć swój wiek dojrzały w Europie dyktatorów.

[Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977]