„Zobaczyć głos” Oliviera Sacksa faktycznie, tak jak zapowiada podtył książki, jest „podróżą do świata ciszy”. Autor pokazuje nam świat ludzi głuchych przez pryzmat zmian, jakie zachodziły w ostatnich stuleciach w przekonaniach dotyczących głuchoty oraz zmian w podejściu do edukacji osób niesłyszących.

Być może niełatwo w to uwierzyć, ale dopiero pod koniec XVIII wieku pojawiły się pierwsze szkoły dla głuchych, a co za tym idzie, pierwsze możliwości kształcenia. Do tego czasu osoby głuche nie miały praktycznie żadnej możliwości edukacji, a przez otoczenie traktowane były jako upośledzone, chore psychicznie. Głusi nie mieli szans rozwijać swojej inteligencji, ponieważ nie mogli nawiązać komunikacji z osobami słyszącymi.

Przytaczając wyniki badań Sacks dowodzi, że w przypadku braku możliwości kształcenia głuchota wrodzona jest gorsza od ślepoty. Nieznajomość języka uniemożliwia czlowiekowi przyswojenie sobie kategorii, na podstawie których rozwija się abstrakcyjne myślenie. Tak więc niekształcone osoby z wrodzoną głuchotą nie mają możliwości poznania języka, a co za tym idzie, rozwinięcia abstrakcyjnego myślenia.

Oczywiście edukacja osób głuchych w XVIII wieku nie była powszechna - ograniczała się tylko do pojedynczych szkół we Francji czy USA. Jednak wraz z ich pojawieniem się zaczęło powoli zmieniać się także nastawienie do osób głuchych.

W swojej książce Olivier Sacks przedstawia szereg ciekawych faktów i wyników badań dotyczących głuchoty wrodzonej i nabytej. Wyjaśnia nam, jak się czują ludzie głusi wśród osób słyszących i czy szkoły integracyjne to najlepszy sposób na wsparcie ich edukacji.

Mnie najbardziej zaciekawił fragment o rozwoju dzieci głuchych w rodzinach słyszących i niesłyszących. Paradoksalnie, jak się okazuje, te drugie rozwijają się lepiej - ponieważ mając możliwość nawiązania kontaktu z rodzicami, nie dojrzewają jako osoby obce we własnym otoczeniu.

Myślę, że warto przeczytać pracę Sacksa, nawet jeśli na co dzień nie stykamy się z problemami osób głuchych. Sacks jest wybitnym neurologiem mającym nie tylko ogromną wiedzę, ale także dar pisania. Ta i inne prace Sacksa to możliwość wejrzenia w świat nauki bez łamania sobie zębów na akademickim języku.


[Recenzję opublikowałam wcześniej na moim blogu]