Co zmienilibyście z przeszłości, jeżeli mielibyście możliwość podroży w czasie? I czy bylibyście w stanie znieść skutki, jakie wywołałaby wasza wizyta? W "Dallas '63" legendarny już pisarz grozy (i nie tylko) Stephen King rozważa, jak zmieniłoby oblicze świata uniknięcie jednego z największych dramatów USA w XX wieku – śmierci Johna Fitzgeralda Kennedy'ego.

Zadanie to spada na Johna Eppinga, nauczyciela angielskiego, który korzystając z "króliczej dziury" (tak główny bohater nazywa przejście do przeszłości), przenosi się do roku 1958 z całym jego dobrodziejstwem – segregacją rasową, zimną wojną, specyficzną mentalnością oraz śmiesznie niskimi cenami. A jak się dowie później, przeszłość nie chce, żeby ją zmieniać, efekt motyla zaś jest poważniejszym problemem, niż mogłoby się wydawać.

Pisarz podążył drogą znaną z powieści "Pod kopułą" – skoncentrował się tle obyczajowym, z niesamowitą pieczołowitością oddając realia przełomu lat 50. i 60. w Ameryce, z całą ich specyficzną mieszaniną nieufności, otwartości oraz, nieco już dzisiaj zapomnianej, seksualnej wstydliwości. To właśnie realistyczna szczegółowość Kingowskich opisów stanowi sedno książki – pozwala ona autorowi przedstawić tradycyjne w jego wykonaniu struktury małych społeczności oraz codzienne interakcje ich członków. Dzięki temu kreacja świata dodatkowo buduje charaktery postaci. Co więcej, mimo że King zazwyczaj nie tworzy tu rozwlekłych biografii większości bohaterów (dzieje się tak jedynie w kilku wypadkach), ich zachowania, dialogi oraz krótki opis współtworzą pełen obraz człowieka. Przykładem może być Titus Chevron, sprzedawca samochodów, którego rozmowa z Eppingiem – z dodanymi mimochodem uwagami światopoglądowymi – wystarczy, by czytelnik wyrobił sobie zdanie na jego temat.

W całej historii w "Dallas '63", pełnej mniejszych i większych dramatów bohaterów drugo- i trzecioplanowych, najważniejszymi wątkami są ten dotyczący Kennedy'ego oraz… wątek miłosny głównego bohatera. Pierwszy z nich został skonstruowany dobrze, w miarę logicznie (o ile można tak powiedzieć, gdy w grę wchodzi podróż w czasie) – King wskazał kilka możliwych paradoksów, zilustrował efekt motyla, opisał przystosowanie się człowieka do całkiem nowych realiów. Drażnią jedynie infantylny początek (bohater ot tak, na prośbę człowieka, o którym nic nie wie, zgadza się uratować Kennedy'ego) oraz bardzo naiwne i przedramatyzowane zakończenie tego wątku. Na pochwałę zasługuje także część romansowa tej powieści – czy ktoś się spodziewał, że King poświęci jej tyle miejsca? Historia Sadie i Jake'a w odpowiednich proporcjach wzrusza i bawi, przeplatając się z poważniejszą tematyką: ingerencją w przeszłe wydarzenia i refleksją nad jej konsekwencjami. To nie byle jaki romans: pisarz wskazuje na siłę miłości, opisując zarazem rozterki i problemy obojga kochanków, co nadaje głębi temu wątkowi. Do tego, w przeciwieństwie do kwestii podróży w czasie, ta relacja ma naprawdę świetne i zaskakujące zakończenie.

"Dallas '63" nie jest typową książką Stephena Kinga – to thriller polityczno-obyczajowy, w którym ilość grozy została zredukowana do minimum. Jeżeli lubicie rozbudowane tło społeczne i przekładacie "Pod kopułą" nad "Carrie" lub "Christine", to najnowsza powieść króla horroru powinna naprawdę się wam spodobać. Uważniejsi fani Kinga znajdą w niej dodatkowo miłą niespodziankę – pisarz nawiązuje do swoich innych książek, na przykład do "Tego". Ostrzegam jednak, że na tę cegłę (prawie 900 stron) trzeba poświęcić sporo czasu.



[Autorem recenzji jest Bartłomiej "baczko" Łopatka.
Tekst pierwotnie opublikowany w serwisie Poltergeist: http://ksiazki.polter.pl]