Wraz z upadkiem komunizmu nastąpiło to, co dzieje się w przyrodzie, gdy naruszona zostanie równowaga biologiczna. [...] Pustą przestrzeń wypełniła jedna jedyna ideologia, ideologia  p i e n i ą d z a.

Romantykom, którzy wciąż jeszcze sądzą, że ideologie pobudzają ludzi, że wobec tego główna przyczyna nacjonalizmu w byłej Jugosławii, na przykład, tkwi w komunizmie, który brutalnie traktował etniczne tożsamości - radzę, by sprawdzili deklaracje majątkowe dzisiejszych nacjonalistów będących u władzy. Już choćby pobieżna inspekcja przekona nas, że nacjonalizm, a następnie także późniejsza wojna, to tylko ideologiczno-reklamowe dżingle, przykrywka dla ordynarnego zawłaszczania kapitału w skali od ukradzionego odtwarzacza wideo do ukradzionych fabryk, w zależności od tego, co kto mógł i potrafił. [...] Tym, którym bliższe są ideologie religijne i wciąż jeszcze im się zdaje, że prawo do wolności sumienia i wyznania było w czasach komunizmu brutalnie łamane, polecam, na przykład, odwiedziny w  w y z w o l o n e j  Chorwacji. W każdej wiosce niczym kukurydziany puch z maszyn do popcornu wyskakują tam Najświętsze Panienki, [...] a mieszkańcy w wyzwolonym religijnym uniesieniu zadowoleni zacierają ręce. Ile Najświętszych Panienek, tylu turystów!*


---
* Dubravka Ugrešić, "Czytanie wzbronione", tłum. Dorota Javanka Ćirlić, wyd. Świat Literacki, 2004, s. 226-227.