W pogoni za nieśmiertelnością
Ta biografia jednego z największych wodzów starożytności jest bardzo rzetelną próbą spojrzenia na postać Aleksandra jako człowieka z krwi i kości. Autor z pewnością miał trudne zadanie, ale muszę przyznać, że swój zamiar zrealizował. Punkt widzenia historyków na postać Aleksandra Wielkiego zmieniał się przez wieki, w zależności od czasu, narodowości autorów publikacji, ideologii państwowych i sytuacji politycznej na świecie. Oceny były różne – jedni nazywali go największym władcą w dziejach świata, wizjonerem pragnącym zjednoczenia ludzkości pod jednym berłem, inni znowu uważali go za nieokrzesanego despotę, opętanego myślą o wciąż nowych podbojach barbarzyńcę.
Peter Green odrzucił całą legendę i warstwę ideologiczną, która w ciągu wieków pokryła wizerunek Aleksandra i krytycznie analizując dostępne źródła, stworzył niniejsze opracowanie. Green ocenił Aleksandra jako genialnego stratega i charyzmatycznego przywódcę, ale jednocześnie człowieka opanowanego przez nieprzepartą potrzebę dokonywania wielkich czynów, podatnego na pochlebstwa i w miarę odnoszonych sukcesów militarnych stopniowo tracącego kontakt z rzeczywistością. Autor swoją tezę konsekwentnie stara się udowodnić przez całą książkę. Na podstawie źródeł dokonuje próby wnikliwej analizy psychiki bohatera. Przedstawia on losy Aleksandra od dzieciństwa aż do smutnego końca i spekuluje, jaki wpływ na ukształtowanie jego charakteru mogły mieć kolejne wydarzenia.
Green na początku wprowadza czytelnika w zawiłe stosunki społeczne i sytuację polityczną ówczesnej Macedonii i Grecji, aby czytelnik lepiej zrozumiał i należycie ocenił późniejsze wydarzenia. Na szczęście robi to w bardzo przystępny sposób i wprowadzenie to czyta się z dużą przyjemnością, podobnie jak opis zdobywania przez Filipa, ojca Aleksandra, władzy w Macedonii i Grecji. Dalej czytamy o młodości i wychowaniu Aleksandra, objęciu przez niego tronu, wyprawie do Azji i kolejnych podbojach, aż do tajemniczej śmierci w Babilonie. Biografia obfituje w dynamiczne, a zarazem bardzo rzetelne opisy bitew i oblężeń kolejnych twierdz oraz ukazuje w barwny sposób żołnierskie życie Macedończyków podczas ich wieloletniej wyprawy. Te fragmenty nie pozostawiają nam cienia wątpliwości co do tego, że Aleksander był genialnym dowódcą na polu walki i doskonale znał żołnierską psychikę. Równolegle śledzimy wydarzenia polityczne w antycznym świecie. Obserwujemy intrygi dworskie, walkę o wpływy wewnątrz imperium, a także stopniową przemianę samego Aleksandra z marzyciela i zapalczywego, odważnego do szaleństwa młodzieńca w bezwzględnego tyrana dążącego do wciąż nowych podbojów za wszelką cenę, opętanego pragnieniem boskości i dostąpienia nieśmiertelnej chwały.
Książkę Greena czyta się niemal jak powieść, a jednocześnie ma ona nieocenione walory edukacyjne. Polecam ją gorąco wszystkim, którzy interesują się historią, a dla miłośników starożytnej Grecji czy samej postaci Aleksandra jest to wręcz pozycja obowiązkowa.
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.