Nie jest to książka beletrystyczna, więc ciężko ją ocenić z tego punktu widzenia. "Pamiętnik żołnierza Korteza, czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii" autorstwa Bernala Diaza del Castillo, jest wyborem tekstów pochodzących ze spisanych wspomnień (obejmują one 4 opasłe tomiska), tegoż właśnie konkwistadora, który u boku Cordoby, de Grijalvy, a następnie Corteza bierze udział w podboju Meksyku.

Relacja Bernala, uznana za najbardziej obiektywny opis ówczesnych wydarzeń, spisana jest językiem prostym - autor był tzw. secundones, młodszym synem pozbawionym ojcowizny, a co za tym idzie szans na wykształcenie - pełno w niej powtórzeń i niepotrzebnych przytoczeń. Widać też, że czasami autora zawodzi pamięć - pamiętniki zaczął spisywać kilkadziesiąt lat po 1521 roku, czyli po zdobyciu Meksyku, ok. roku 1568. Często używa on szablonów, w związku z tym opisy np. bitew mogą nużyć, gdyż zdają się być one takie same. Pomimo tego tekst ten jest świetnym źródłem informacji na temat podboju Ameryki Płd. przez Hiszpanów. Dowiadujemy się z "ust" naocznego świadka, jaką rolę odgrywali w tworzeniu historii zwykli żołnierze, a nie tylko osoby znane z kart podręczników, takie jak wspomniany Cortez czy Pizarro.

Castillo ukazuje nam też bez żadnej czołobitności osobę sprawcy całego tego zamieszania, czyli Hernanda Corteza. Podsumowując, jeśli lubisz temat, przeczytaj. A potem udaj się na poszukiwanie przetłumaczonych na polski źródeł indiańskich, co ja czynię, do tej pory bezskutecznie.