Mówiąc najkrócej "Europa in flagranti" to zbiór felietonów historycznych opisujących wybrane zagadnienia z dziejów Europy w latach 1900-1914. Taki był zamysł. Jednak, jak zwykle, temperament pisarski Stanisława Mackiewicza nie pozwolił mu pozostać ściśle w granicach jednej epoki.

Co prawda Cat opisuje dzieje Europy, ale w swoich dygresjach zapuszcza się często dużo dalej. Miało być o przyłapaniu Europy in flagranti, a pełno jest przyłapywania Chin, Afryki, a nawet obu Ameryk. Nie jest to oczywiście zarzut. Taka już jest natura historii, że wydarzenia w jednej części świata mogą odbić się echem w najdalszych jego zakątkach i wycisnąć piętno zupełnie gdzie indziej.

Podobnie rzecz się ma z ramami czasowymi. Najwięcej autor zajmuje się okresem od około 1900 roku do wybuchu pierwszej wojny światowej. Bardzo często jednak, by dokładniej zobrazować jakieś wydarzenie, szuka jego źródeł w latach wcześniejszych. Mackiewicz nie odmawia też sobie konfrontowania decyzji podjętych przez rządzących na długo przed I wojną z tym, jakie skutki przyniosły one pośrednio lub bezpośrednio Europie po II wojnie.

Nie jest to w żadnym wypadku podręcznik do nauki historii! Cat obok powszechnie przyjętych faktów historycznych zawsze dodaje swoje trzy grosze w postaci kontrteorii, kontrargumentów lub po prostu kontr. Oczywiście nie muszę dodawać, że z tego pojedynku na kartach książki zawsze zwycięsko wychodzą poglądy Mackiewicza :).

Nie do końca nawet jest ważne, czy ma rację, czy jej nie ma. To, co mi się najbardziej podoba w jego książkach, to świeżość i oryginalność podawanych teorii oraz duże poczucie humoru, z jakim podchodzi do opisywanych osób i zjawisk. Należy podkreślić, że obok faktów historycznych i innych "faktów" bardzo dużo miejsca poświęca autor anegdotom, które naprawdę są niebanalne.

Polecam tym wszystkim, którzy lubią książki historyczne z dużą dawką humoru.