Pięć przypadków, które opisałem, wydarzyło się naprawdę. (...)
Te pięć przypadków wybrałem z daleko większej liczby znanych mi i dostępnych, gdyż są one, razem i z osobna, dramatycznym odzwierciedleniem sposobu, w jaki uosobione i inteligentne zło chytrze wykorzystuje bieżące kaprysy i mody, wnika w krąg codziennych zainteresowań zwyczajnych ludzi.
W pierwszej relacji, zatytułowanej "Przyjaciel Zio i Uśmiechnięty", sugeruje się, że nie ma zasadniczej różnicy pomiędzy dobrem a złem, a nawet pomiędzy istnieniem a nieistnieniem; że wszystkie wartości zależą od indywidualnych preferencji człowieka.
W przypadku "Ojca Gnata i pana Pewniaka" kuszącą ideą, podchwyconą przez złego ducha, było to, że wszystkie tajemnice można wyjaśnić w sposób "naturalny" (tzn. racjonalny, naukowy lub wymierny), a zatem nie istnieje nic, czego człowiek nie mógłby zrozumieć, nie ma tez żadnych prawd, które nie byłyby dostępne dla ludzkiego umysłu.
W "Dziewicy i Dziwewkorobie" walka skupiła się na pewnych wielkich, głębokich i tajemniczych "darach" naszej natury i układów społecznych - w tym przypadku, na kwestii płci i człowieczej miłości.
"Wujek Ponto i Grzybiarz" przynosi nam przykład tego, co może być udziałem wielu członków naszego społeczeństwa - mimo że ani oni, ani otaczający ich ludzie nie dostrzegają tego stanu rzeczy. Rzecz w tym, że upowszechnił się dziś pewien indywidualizm, czysto personalistyczne interpretowanie ludzkiego życia, daleko wykraczające poza to, co zwykliśmy nazywać samolubstwem i egotyzmem.
W "Kogucie i Żółwiu" występuje fatalne (niemal dosłownie - fatalne) utożsamienie ducha z psychiką, pomieszanie pojęć dotyczących tych naszych sfer i przymiotów, które same w sobie są wymierne, ale najpełniej pozwalają objawić się duchowi*.


---
* Martin Malachi, "Zakładnicy diabła", tłum. Jarosław Irzykowski, wyd. Exter, 1993, str.48-49.