Początki utworu sięgają 1862 r. Przebywający wówczas we Włoszech Józef Ignacy Kraszewski zakupił w Genui u antykwariusza zbiór listów w odpisie. Pochodziły one z czasów I wieku naszej ery, z okresu, kiedy Imperium Romanum rządził cesarz Neron. Autor dokonał następnie tłumaczenia owych listów z łaciny na język ojczysty. Stały się one kanwą utworu "Rzym za Nerona", który po raz pierwszy wydany został w 1864 r.

Autorzy listów są jednocześnie głównymi bohaterami utworu. To młody patrycjusz rzymski Juliusz Flawiusz, korespondujący z przyjacielem Gajuszem Makrem, który pełni służbę w Galii jako legionista, i zamożna rzymianka Sabina Marcja, poprzez listy utrzymująca kontakt z nauczycielem, którym jest Zenon Ateńczyk. Występuje także wiele innych osób będących autorami listów bądź przewijających się przez ich karty. Zbiorowym bohaterem książki są mieszkańcy stolicy.

Na akcję utworu składają się wyżej wspomniane listy. Dzięki książce czytelnik zapoznaje się z życiem codziennym stolicy Imperium Romanum. Na podstawie losów głównych bohaterów, którzy są mieszkańcami miasta, poznajemy życie społeczne, polityczne, obyczajowe, rozrywki, ale i troski oraz problemy rzymian reprezentujących różne warstwy społeczne. Zaliczyć należy do nich zarówno bogatych patrycjuszy, jak żołnierzy, pretorianów, a także urzędników, mieszczan, rzemieślników, artystów, służbę oraz niewolników. Można powiedzieć, iż powieść przedstawia mozaikę społeczno-polityczno-obyczajowo-religijną stolicy imperium rzymskiego za czasów Nerona (54-68 r.).

Czytelnik poznaje również dwór cesarski i panujące na nim stosunki i obyczaje. Jest to okres panowania bezwzględnego cesarza Nerona. Znaczna część utworu przedstawia rodzącą się w mieście i w całym państwie nową religię, którą jest chrześcijaństwo, a której wyznawcy są prześladowani w wyjątkowo bezwzględny sposób.

W sumie "Rzym za Nerona" stanowi doskonałe kompendium wiedzy na temat stolicy Imperium Romanum za panowania Nerona. Utwór należy polecić głównie osobom zainteresowanym dziejami antycznymi z I wieku naszej ery, kiedy państwo rzymskie było u szczytu potęgi. Dla tych osób utwór będzie doskonałą lekturą uzupełniającą.

Polecam.