Nowe edycje – polska i angielska - doskonałego przewodnika, prezentującego siedem wieków wspólnego życia Żydów i Polaków oraz żydowską kulturę materialną, duchową i religijną rozwijającą się na ziemiach Rzeczpospolitej.

Autor, Adam Dylewski, opisuje zachowane do dziś okruchy świata, który przeminął, bo przecież, jak pisał Antoni Słonimski, „Nie masz już, nie masz w Polsce żydowskich miasteczek (...)”.

Jak na kilkuset stronach opisać tak złożoną i barwną tradycję? Wzorce należy czerpać od najlepszych: „Mój dziad był kulawy. Pewnego razu poproszono go, aby opowiedział coś o swoim nauczycielu. Zaczął więc mówić, jak to świątobliwy Baalszem, modląc się, miał zwyczaj tańczyć i podskakiwać. I kiedy to mówił, wstał, a opowieść tak go porwała, że zaczął skakać i tańczyć, by pokazać, jak to robił jego mistrz. Od tej chwili przestał kuleć. Oto jak należy opowiadać historie”. (Martin Buber, „Opowieści chasydów”; tłum. P. Hertz).

Przewodnik zaprasza czytelników w podróż po zabytkach żydowskich, koncentrując uwagę na tych najcenniejszych, odrestaurowanych, czynnych oraz komunikacyjnie dostępnych. Opisuje także przedwojenne ulice, sklepy, kamienice Warszawy, Tarnowa czy Białegostoku, snuje opowieść o żydowskich mieszkańcach Wrocławia, Łodzi, Ziemi Świętokrzyskiej i Lubelskiej, Podlasia, Małopolski, Mazowsza.

Konkretne informacje uzupełniają wyjaśnienia i anegdoty zawarte w ramkach, jak też liczne współczesne i archiwalne fotografie i rysunki oraz barwne plany tras turystycznych, starówek i zabytków. Całość poprzedza rozdział przybliżający żydowską historię i kulturę.

O przewodniku z najwyższym uznaniem wyrażali się Michael Schidrich, Naczelny Rabin Polski, prof. Shewach Weiss, były ambasador Izraela w Polsce i przewodniczący Rady Instytutu Pamięci Yad Vashem, abp Stanisław Gądecki, niegdyś szef Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem, przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Dialogu Religijnego oraz członek Papieskiej Komisji ds. Religijnych Relacji z Żydami, bp Tadeusz Pieronek.

[Pascal, 2010]