Powieść "Trozas" jest jedną z dwu wydanych w Polsce części tzw. cyklu "mahoniowego", a jej tytuł oznacza w języku hiszpańskim kłodę mahoniu. Opisuje ona życie meksykańskich Indian w stanie Chiapas na początku XX w., zmuszanych do pracy w nieludzkich warunkach przy wyrębie drewna mahoniowego w obozach pracy ("monterias") w dżungli, co doprowadza w końcu do buntu i wybuchu rewolucji meksykańskiej.

Pozyskiwaniem drewna w dżungli zajmowali się przedstawiciele Towarzystwa Eksploatacji Mahoniu - contratistas. Byli to głównie ludzie o nie najlepszej sławie, wywodzący się z nizin społecznych przestępcy i oszuści, których charakteryzowała bezwzględność i żądza zysków. Proceder rekrutowania pracowników (czy raczej niewolników) wśród Indian był bardzo prosty: obarczano ich długami (np. za pogrzeb, ślub, różnego rodzaju podatki), a następnie sprzedawano za te długi właścicielom monterias. Ponieważ praca była bardzo ciężka, a żądania niewykonalne, Indianie nie byli w stanie odpracować swoich długów. Najczęściej umierali nie spłaciwszy należności, które przechodziły na ich rodziny i dzieci, co gwarantowało zarządcom monterias ciągły dopływ przymusowej siły roboczej.

W książce, której celem było bardzo realistyczne i plastyczne ukazanie życia toczącego się wokół "mahoniowego złota", pojawiają się nieśmiałe sygnały nadchodzących przemian. I choć kończy się pogrzebem jednego z Indian, to wyczuwamy już rodzący się ferment, który doprowadzi do obalenia dyktatury i zmian politycznych i ekonomicznych w Meksyku.