Recenzje z okładki* (Friedman, Coase, Fukuyama) spowodowały, że spodziewałem się rewelacyjnej książki. I muszę na wstępie powiedzieć, że w sumie niewiele się zawiodłem. Bo książka jest naprawdę bardzo dobra.

Autor, ekonomista z Limy, z jednego z najbardziej znanych think-tanków na świecie, stara się odpowiedzieć na pytanie zawarte w podtytule książki: dlaczego kapitalizm triumfuje w świecie zachodnim, a zawodzi gdzie indziej. Odpowiedzią ma być właśnie rozwianie tajemnicy kapitału.

W jego opinii kluczowym elementem są niejasne prawa własności i przewlekłość wszelakich procedur. Powoduje to, że większość nieruchomości, które powstają w Egipcie, na Filipinach czy w innych biedniejszych zakątkach świata jest pozalegalna, czyli właściciele nie mają formalnych praw własności. Z tego powodu nie mogą brać kredytów, co powoduje niewykorzystanie kapitału. Poza tym długość, kosztowność i żmudność procesu rejestracji np. firmy (270 dni w Peru, kilkaset procedur na Haiti) powodują, że mieszkańcy tych państw muszą również pracować "na czarno". I wcale nie powoduje to obniżenia kosztów (mimo że nie płacą podatków). Brak możliwości wzięcia kredytu, brak adresu, łapówki dla urzędników i policjanów, brak możliwości zawierania kontraktów, które później można egzekwować - to wszystko powoduje, że z chęcią przenieśliby się do "legalnego" świata, jeśli tylko mieliby taką możliwość.

De Soto porusza jeszcze kilka wątków, ale nie będę ich wymieniał, aby tym bardziej zachęcić do lektury.

Minusy książki: mimo wszystko jest dość jednostronna. Ale największą wadą jest chyba tłumacz*, który tłumaczy również imiona! Mamy więc Jerzego Sorosa zamiast George'a czy Agnieszki/Andrzejów z południowoamerykańskimi nazwiskami. Dla mnie to było bardzo irytujące.


---
* Hernando de Soto, "Tajemnica kapitału", tłumaczenie: Szymon Czarnik, wyd. Fijor Publishing, 2002.