Akcja utworu obejmuje okres 1655-1685. Jak wskazuje tytuł, obejmuje on historię życia tytułowego bohatera na przestrzeni wielu lat. Pana Medarda poznajemy w 1655 r. jako młodzieńca, tuż przed jego pierwszą wyprawą wojenną przeciwko szwedzkiemu najeźdźcy. Bohater kocha się w Jadwidze, która jest jego sąsiadką, i mimo niechęci jej matki ślubuje ukochanej wierność tuż przed wyprawą przeciw Szwedom. W walce z wojskami Karola Gustawa dokazuje cudów odwagi i waleczności. Niestety, spotyka go tragedia. Szwedzi niszczą jego dwór - Gołczwię, mordują także jego matkę. W dodatku ukochana Jadwisia wychodzi za mąż, a jej wybrankiem jest pewien zamożny wojewoda. Załamany bohater znika na kilkanaście lat. Gdy powraca, jest już bajecznie bogatym człowiekiem. Co robił przez ten czas? W jaki sposób dorobił się tak olbrzymiego majątku? Czy zyska rękę ukochanej Jadwisi, obecnie już wdowy? Nie zdradzę szczegółów, dodam jedynie, iż jego starania o rękę i serce ukochanej będą obfitowały w trudności i zaskakujące sytuacje.

W tle histori pana Medarda Pełki autor ukazuje obraz Rzeczpospolitej II połowy XVII w. Czytelnik jest świadkiem sytuacji wewnętrznej państwa, postępującej anarchii i stopniowej utraty znaczenia na arenie międzynarodowej. Dostrzega także oblicze społeczne Rzeczpospolitej tego okresu. Widzi walki frakcyjne, konflikty między szlachtą a magnaterią oraz wewnątrz warstwy arystokratów. Ponadto dowiaduje się o wojnach prowadzonych wówczas przez państwo polskie. Autor nie pominął praktycznie żadnego ważniejszego wydarzenia, jakie miało wtedy miejsce. A tytułowy bohater i inni główni bohaterowie tej powieści stają się świadkami bądź uczestnikami tych zdarzeń.

Powieść cechują: szybkie tempo, ciekawa akcja, barwny język. Tytułowy bohater przeżywa mnóstwo dramatycznych sytuacji, z których musi wychodzić obronną ręką. Utwór jest więc ciekawy i mimo iż obszernych rozmiarów (3 tomy), absolutnie nie nudzi - wręcz przeciwnie, śledząc niezwykłe przygody Medarda Pełki, z trudem można się oderwać od lektury. Jest to kolejna znakomita powieść w twórczości "Bolesławity" niedoceniona należycie, a obecnie już niemal zapomniana. Zupełnie niesłusznie; wielbiciele powieści historyczno-obyczajowo-przygodowych na pewno nie będą zawiedzeni.

Nie pozostaje mi więc nic innego, jak zachęcić czytelników do lektury. Naprawdę warto.