Jestem zachwycona i nic na to nie poradzę. Kolejna książka, którą urzekł mnie Wojtek Górecki. Pierwszą był "Toast za przodków". Zastanawiałam się, jaka będzie "Planeta Kaukaz". I wiecie, jaka jest?

Uniwersalna. Kaukaz Północny (o którym opowiada ta książka) jest stosunkowo małym regionem. Ale to region pełen grup narodowościowych, religijnych, mieszanek etnicznych, kultur, języków. W tym małym regionie prawie każdy mógłby wskazać skrawek ziemi i powiedzieć, że jego przodkowie tutaj żyli, więc to jego. I między innymi przez to ciągle jest ten region pełen konfliktów i napięć. Można tam znaleźć właściwie wszystko i wszystkich, bogactwo i przekleństwo różnorodności.

Soczysta i barwna. Autor jest w widoczny sposób zafascynowany Kaukazem, jego ciągłe poznawanie to jego wielka pasja. I to widać w książce – te wszystkie barwne historie usłyszane w nieraz wręcz nieprawdopodobnych okolicznościach, te informacje spisywane na karteluszkach, byle nie zapomnieć. Autor opisuje wszystkie miejsca i osoby w sposób interesujący, wciąga nas w ich historie. Dzięki temu wsiadamy do auta pełnego "dresiarzy", by z duszą na ramieniu wyjechać z miasta w niewiadomą właściwie i aby nagle – zamiast z nożem w sercu – znaleźć się z nimi w kaplicy starodawnego boga. Bo nikt nie odważy się wyruszyć w tę drogę bez złożenia mu ofiary… Zabiera nas również na obserwację szkolenia Kozaków czy tanecznego transu. Razem poznajemy wierzenia, wartości, sposób funkcjonowania grup społecznych.

Magiczna. W trakcie czytania jej ma się wrażenie, że to jakieś czary. Bo jak mogą w XXI wieku istnieć takie osady jak Hinalug, gdzie ciągle magia jest związana z ludźmi? I jak to możliwe, że ludzie ciągle oddają cześć starożytnym bogom, a wręcz "wpletli" ich sobie w inne religie, np. islam. Że ciągle rzuca się na siebie klątwy, a spory rozsądza święty człowiek…

Zaskakująca. Właściwie prawie wszystkie informacje zawarte w "Planecie Kaukaz" to jedno wielkie zaskoczenie. Bo ile tak naprawdę przeciętny człowiek w Polsce wie o Dagestanie, Inguszetii, Karaczajo-Czerkiesji i wszystkich miejscach, które dzięki niej możemy poznać? Co wiemy o Czeczenii poza tym, że ciągle walczy z Rosją, a jej mieszkańcy nazywani są terrorystami podkładającymi bomby i zabijającymi niewinnych?

Urzekająca. Mimo wszystkich konfliktów i napięć wydaje się ona urzekać ciepłem, ciągle mocnymi (w porównaniu choćby z Europą Zachodnią) więziami międzyludzkimi i rolą rodziny, siłą wiary w bogów, niesamowitą kulturą i relacjami społecznymi, wierzeniami i tradycjami.

"Jak mówi adygejskie przysłowie, Gdzie nie ma dobrych starców, nie ma też dobrej młodzieży"*.

Interesująca. Tu już chyba nie muszę niczego uzasadniać, wystarczyło dotrzeć do tego momentu, by wiedzieć, dlaczego uważam "Planetę Kaukaz" za interesującą!

Jednak wielokrotnie w trakcie czytania miałam wrażenie, że jest też planetą ginącą i należy ją objąć ochroną. Ginącą ze względu na zmiany polityczno-ekonomiczne, na nieubłagane zmiany cywilizacyjne, na zagrożenie zaniknięcia języków i obyczajów ze względu na porzucanie miejsc zamieszkania i kultu. Żal, ale, z drugiej strony, to pewnie normalna kolej rzeczy – od zawsze coś ginie, by narodzić mogło się coś innego.

A na dodatek całość opisana jest przecudnej urody językiem polskim, przy tym pełnym pasji i zainteresowania tematem! Uczta dla ducha.

Zdecydowanie polecam wszystkim ciekawym świata dookoła! Ja już się nie mogę doczekać ostatniej książki z tzw. trylogii kaukaskiej, która ma się ukazać w przyszłym roku.



---
* Wojciech Górecki, "Planeta Kaukaz", Wydawnictwo Czarne, 2010, str. 198.


[Recenzję opublikowałam wcześniej na moim blogu]