"To nie są rozmowy o śmierci i Zagładzie, utrzymane w wojennych schematach. Ale o tajemnicach. Skrywanych, ugniatanych i wypieranych z pamięci. Które dopiero po dziesiątkach lat znowu zaczynają uwierać i dojrzewać do tego, by je wyłuskać z podświadomości. I nazwać. To są rozmowy: – o losie, który nie mieści się w żadnym logicznym porządku i nie daje się zamknąć w przewidywalnych rozwiązaniach – o napotykanych po drodze ludziach, wychodzących poza stereotypowe i uproszczone zachowania, przez których historia staje się zbyt skomplikowana, by można ją było szybko i łatwo przetrawić. Oraz poddać jednowymiarowej ocenie; – i o pamięci, która selekcjonując zdarzenia, wymazuje z nich najdrażliwsze doznania, a zachowane oczyszcza z emocji".

Teresa Torańska, wstęp do książki


Michał Bristiger - profesor muzykologii. W połowie 1943 roku we włoskim mundurze (i bez biletu) przejechał pół Europy – z Doniecka do Bolonii. Do Polski wrócił w 1946 roku. Ukończył najpierw medycynę, potem muzykologię. I został przy muzykologii. Wykładał na uniwersytetach włoskich, austriackich i polskich. Jest redaktorem naczelnym pisma "De Musica" (www.demusica.pl).

"Wojna jest – wbrew pozorom – okresem szalenie erotycznym. Przestaje działać kontrola społeczna, kościelna, rodzinna i w człowieku niemyślącym o jutrze pękają wszelkie hamulce".


Michał Głowiński - profesor Instytutu Badań Literackich PAN. Zajmował się historią literatury i poetyką, a do szuflady pisał "Marcowe gadanie" – o języku PRL-owskiej propagandy. Oraz – też dla siebie – "Czarne sezony", swoje pierwsze wspomnienia o Zagładzie. Jego ostatnia książka to "Kręgi obcości" (Wydawnictwo Literackie 2010). Z podtytułem: "Opowieść autobiograficzna".

"Nie potrafiłem mówić o sobie publicznie. We mnie był głęboko zakotwiczony strach. Że ludzie mnie odrzucą. Źle zaczną mnie odbierać. Odrzucenia się bałem. Wypływającego nie z wrogości, ale z niezrozumienia".


Adam Daniel Rotfeld - profesor nauk politycznych i dyplomata. Wychowywał się w zakonie studytów w Uniowie, potem w domu dziecka w Krakowie. Był dyrektorem Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem oraz ministrem spraw zagranicznych. Jest współprzewodniczącym Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych.

"Jeżeli kiedyś napiszę wspomnienia, na końcu zamieszczę indeks nazwisk ludzi przyzwoitych, których spotkałem w życiu. Będzie ich dużo, bardzo dużo.
– A z nieprzyzwoitymi co pan zrobi?
- Wie pani, to może dziwne. Ale ja chyba ich nie spotykałem".


Teresa Torańska – niedoszła pianistka, laureatka wszelkich możliwych nagród dziennikarskich, autorka książek, programów telewizyjnych i filmów dokumentalnych, autorka "Dużego Formatu" – jest nie tylko mistrzynią wywiadu. Jest przede wszystkim mistrzynią rozmowy, w której twarzą w twarz stoją nie dziennikarka i jej rozmówca, ale człowiek i jego los. Torańska pomaga im się spotkać albo pogodzić, albo wzajemnie uleczyć, albo rozejść na zawsze. Czasami człowieka od jego losu dzieli zaledwie minuta. Tak jest w najnowszej książce Teresy Torańskiej, której bohaterami są ocaleni z Zagłady. Ale ocalenie to dopiero początek. Bo nie wystarczy przeżyć. Trzeba jeszcze żyć. A to bywa najtrudniejsze.

[Agora, 2010]