Rafał Dutkiewicz – ur. 1959 r. w Mikstacie. Inżynier matematyk, doktor logiki. Po studiach przez 10 lat nauczyciel akademicki, prowadził zajęcia z matematyki, logiki i teorii mnogości na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Uniwersytecie Wrocławskim i Papieskim Wydziale Teologicznym. Od 2002 r. prezydent Wrocławia. Członek Rady Unii Metropolii Polskich. Przedstawiciel UMP w Komitecie Regionów Unii Europejskiej.

Książka „Nowe horyzonty” powstała w 2006 roku. Tytuł publikacji został przez autora zapożyczony od nazwy festiwalu „Era Nowe Horyzonty”, prestiżowej polskiej imprezy filmowej, która w lipcu 2006 odbyła się we Wrocławiu*. W trzynastu rozdziałach Rafał Dutkiewicz pisze o tym, co dla Polski i dla Wrocławia było, jest, i - w perspektywie kilku lat - będzie najistotniejsze.

Dwie pierwsze części traktują o problemie, który prezydent Dutkiewicz podejmował już wielokrotnie, także podczas wizyty w programie „Hard Talk” na antenie BBC World*. Mowa, oczywiście, o tzw. Nowej Emigracji, fali polskich pracowników, która nieprzerwanie odpływa do bogatszych krajów Unii Europejskiej. Rafał Dutkiewicz diagnozuje przyczyny tego zjawiska: Polska nie spełnia oczekiwań swych obywateli, tracąc tym samym szansę na dokonanie „gospodarczego i cywilizacyjnego skoku”**; polscy politycy (a także media) pogrążają się w „trzeciorzędnej grze politycznej”, miast dokładać starań, by Polska rozwijała się „szybciej i sensowniej” (przykładem takiego „sensownego” rozwoju będą np. FUTURALLIA 2006). Prezydent Dutkiewicz ma własny pomysł na promowanie życia w swoim ojczystym kraju. To na przykład tzw. kampania billboardowa, która została zorganizowana w Londynie i Dublinie w celu zachęcenia Polaków, aby powrócili do kraju*. Uzupełnieniem tych rozważań są statystyki odnoszące się do zjawiska „nowej emigracji”. Ani w tych, ani w dalszych rozdziałach autor nie podaje, niestety, źródeł danych liczbowych.

Dosyć obszerny rozdział trzeci porusza zagadnienia podatków (które powinny być „niskie, proste, stabilne i skutecznie ściągane”); zmieniających się wzorców kulturowych, który to proces skutkuje zmianą stylu życia, spadkiem wartości rodziny i obniżeniem dzietności; oraz inwestycji zagranicznych, które dla polskiej gospodarki byłyby dobrym impulsem do rozwoju. Niestety, w Polsce brakuje zachęt, które uczyniłyby inwestowanie atrakcyjnym.

Dutkiewicz formułuje swoje pragnienie, aby Wrocław wraz ze wszystkimi miejscowościami położonymi w odległości 50 km stał się ponadmilionową metropolią. W tym celu władze miasta prowadzą kampanie zachęcające do studiowania nad Odrą („Wrocław – Twoje klimaty”, „Studiuj we Wrocławiu”) oraz dokładają wszelkich starań, by połączyć stolicę Dolnego Śląska z Berlinem, Pragą oraz Warszawą siecią szybkich kolei i autostrad. Autor wspomina także o rozwiązaniach komunikacyjnych, które znacznie ułatwią mieszkańcom przemieszczanie się, a będzie to przede wszystkim Autostradowa Obwodnica Wrocławia, niezbędna ze względu na zwiększony ruch samochodowy w mieście i ruch tranzytowy. Prezydent zapowiada także rozbudowę lotniska, zapewnienie powszechnego i szerokopasmowego dostępu do Internetu, a także usprawnienie systemu komunikacji zbiorowej.

W rozdziale piątym, zatytułowanym „Nowa praca. O tym, jak w naszych czasach zmienia się praca – jej pojmowanie, czas na nią przeznaczony, uregulowania prawne” autor wymienia niezbędne obecnie na rynku pracy kompetencje pracodawców (nowoczesne formy sprzedaży, zabieganie o klientów, jak również kreowanie ich oczekiwań, maksymalizowanie know-how) i pracowników (m.in. wykształcenie, znajomość języków obcych i podstaw informatyki, umiejętność pracy w grupie). Jako kraj i miasto powinniśmy za tymi dynamicznymi zmianami podążać, a "welfare state" przekształcić w "workfare state" zorientowane na zapewnienie obywatelom możliwości pracy zamiast wypłacania im zasiłków.

Nowoczesna gospodarka będzie, według Dutkiewicza, opierała się na wiedzy. W tym kontekście zrozumiałe stają się starania prezydenta o utworzenie w Polsce Europejskiego Instytutu Technologicznego na wzór Massachusetts Institute of Technology. Co więcej, powinien on powstać, przynajmniej częściowo, we Wrocławiu. Byłby to dla miasta „ożywczy impuls” (jako że inwestowanie w naukę „napędza” inne sektory gospodarki) oraz potwierdzenie rangi Wrocławia jako ośrodka akademickiego. Zarówno na poziomie miasta, jak i w całym kraju, politycy powinni tworzyć warunki do rozwoju ludziom młodym, urodzonym w latach osiemdziesiątych – Dutkiewicz nazywa ich „pokoleniem Jana Pawła II”. Przeszkody instytucjonalne w zakładaniu własnej firmy należy eliminować, a nie mnożyć, po to, by wśród młodzieży promować przedsiębiorczość. Wielokrotnie odwołuje się tu autor do społecznej nauki Kościoła, rozważania swe zamykając konstatacją: „gospodarka godna człowieka”.

Rafał Dutkiewicz w swojej książce podejmuje również problematykę polskiego interesu narodowego ujmowanego w trzech perspektywach: państwa, narodu oraz społeczeństwa. O tej ostatniej warto dyskutować, bowiem to właśnie społeczeństwo dysponuje największymi pokładami siły i energii.

Rozdział kolejny poświęcił autor rozważaniom na temat „Nowej Europy”. W jego opinii, dla Polski XXI wiek rozpoczął się z dniem wstąpienia do Unii Europejskiej, 1 maja 2004. Było to ukoronowanie długoletnich wysiłków i euroatlantyckich aspiracji Polski. Owocem tej nowej współpracy było przyspieszenie tempa rozwoju gospodarczego, stworzenie silnych impulsów modernizacyjnych dla polskich przedsiębiorstw, ożywienie eksportu, zwiększenie możliwości podjęcia pracy i nauki za granicą. Proroctwa eurosceptyków nie spełniły się, a społeczeństwo polskie w znacznej większości popiera europejską integrację. Również w sferze politycznej działania Polski powinny być zorientowane na osiągniecie pozytywnych efektów. W tym celu, poprzez nieustanne dążenie do kompromisu, budować należy trwały sojusz z pozostałymi państwami członkowskimi i uczestniczyć w kreowaniu polityki europejskiej. Dutkiewicz podkreśla również potrzebę lepszego wykorzystywania przez Polskę unijnych funduszy. We Wrocławiu jedną z największych inwestycji realizowanych z unijnej kasy ma być, dla przykładu, rewitalizacja substancji architektonicznej miasta. Jednak aby takie śmiałe cele osiągać, uprościć należy system wydawania tych środków. Formułując tezę, że w Polsce panuje „dyktat przepisu”, wielokrotnie zresztą apeluje autor o zredukowanie liczby zapisów prawnych utrudniających np. podjęcie własnej działalności gospodarczej, budowę dróg czy przygotowywanie nowych gruntów pod budownictwo mieszkaniowe.

W rozdziałach końcowych opowiada Dutkiewicz o staraniach Wrocławia, podejmowanych po raz drugi, o organizację wystawy tematycznej tzw. małego EXPO 2012. Wrocławską wystawę obejrzałoby ponad dziesięć milionów ludzi. Kolejne korzyści to setki milionów złotych zysku dla miasta i utworzenie kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy przy organizacji tego wydarzenia. W sprawie organizacji wystawy prezydent Wrocławia uzyskał pełne poparcie prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Niestety, na ogłoszenie zwycięzcy wyścigu o EXPO będziemy musieli poczekać aż do grudnia bieżącego roku.*

Rafał Dutkiewicz podejmuje w swojej książce mnóstwo rzeczywiście istotnych i aktualnych zagadnień o tematyce gospodarczej, politycznej, kulturowej, społecznej. Wydaje się jednak, że scharakteryzowane są one dosyć powierzchownie. Może to być podyktowanie pragnieniem dotarcia do przeciętnego polskiego obywatela, dla którego „Nowe horyzonty” stanowić będą swoiste kompendium wiedzy, o tym, jak winny funkcjonować kraj i miasto, aby mogły odnosić sukcesy. Wywód jest logiczny i zrozumiały, autor wielokrotnie posługuje się obrazowymi metaforami, anegdotami z życia elit politycznych, odwołuje się wreszcie do własnego życia rodzinnego, co niewątpliwie „skraca dystans” pomiędzy nim, osobą publiczną, a szarym człowiekiem. Ku zadowoleniu obywatela Wrocławia, formułuje bardzo wiele bardzo konkretnych obietnic – miasto będzie się rozwijało, stworzymy sto tysięcy miejsc pracy, zbudujemy wreszcie tę obwodnicę i korki na ulicach znikną w mrokach niepamięci, odnowimy ponad sto kamienic. Cóż, należy mieć nadzieję, że te ambitne cele rzeczywiście zostaną osiągnięte w stosunkowo niedalekiej przyszłości.



---
* Informacja zaczerpnięta z serwisu internetowego Gazety Wyborczej.
** Ten i wszystkie kolejne cytaty pochodzą z recenzowanej książki: R. Dutkiewicz, "Nowe horyzonty", wyd. Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2006.