Rok 1784. Książę Karol Radziwiłł "Panie Kochanku" ,najpotężniejszy magnat litewski i jeden z najpotężniejszych arystokratów w Rzeczpospolitej, żyje na zamku w Nieświeżu niczym udzielny książę. Jego życie jest pozbawione trosk, pełne przepychu i zabawy. Sytuacja zmienia się, gdy do księcia dociera informacja, iż w Nieświeżu pragnie złożyć mu wizytę sam król Stanisław August Poniatowski. Karol Radziwiłł z największą niechęcią, ale jednak musi przyjąć monarchę.

Król, planując w niedalekiej przyszłości reformy polityczne na szeroką skalę, pragnie zyskać sobie przychylność magnaterii. Ale książę Karol od wielu lat jest z królem w konflikcie i lekceważy Poniatowskiego. On, potężny arystokrata, pogardza monarchą, któremu zarzuca pochodzenie z niższej warstwy społecznej. Dlatego przyjmując u siebie króla z okazałością i przepychem, ma także na celu poniżenie i upokorzenie monarchy. Czy zamiary księcia Karola zakończą się powodzeniem?

Jednocześnie przebywający na dworze w Nieświeżu ubogi szlachcic, niejaki Seweryn Szerejko, nielubiący księcia Karola, wykorzystując wizytę króla knuje podstępną intrygę. Jej celem jest ośmieszenie Radziwiłła przed monarchą i wieloma zaproszonymi gośćmi. Wykorzystuje do tego fakt, iż na dworze nieświeskim przebywa pewien ubogi szlachetka o nazwisku Filip Poniatowski. Czy jego wyrafinowana intryga zakończy się sukcesem?

Wizyta króla Stanisława w Nieświeżu przedstawiona ma kartach tego opowiadania jest jednocześnie dla autora pretekstem do ukazania szerokiej panoramy obyczajowej dworu w Nieświeżu. Czytelnik obserwuje uczty, zabawy, polowania, wzajemne relacje międzyludzkie. Jednocześnie Kraszewski daje doskonałą charakterystykę osób tam mieszkających, szczególnie głównego bohatera, którym jest Karol "Panie Kochanku" Radziwiłł.

Utwór godny polecenia. Zapraszam do lektury.