Rec. Aleksandra Tomicka
Ocena 3/6


Książek dla młodzieży zazwyczaj nie pisze młodzież. Bywa też, że za pisanie książek o historii, biorą się nie-historycy. Ale zdarza się również, że za pisanie książek na dany temat weźmie się osoba z tym tematem obeznana. Tak właśnie jest w przypadku kryminału "Kolacja z zabójcą" rosyjskiej pisarki, Aleksandry Marininy. Marinina jest przykładem pisarza, który, angażując się w twórczość literacką, wiedział, za co się zabiera. Przez ponad dwadzieścia lat pracowała bowiem w milicji, zajmując się między innymi pracami badawczymi w zakresie kryminologii.

Czy czyni to z Marininy lepszego pisarza? Prawdopodobnie nie, choć jej sposobowi prowadzenia narracji czy kreowania postaci nie można wiele zarzucić. Może tylko fakt, że mnogość prowadzonych w książce "Kolacja z zabójcą" wątków, chwilami przyprawia czytelnika o lekki zawrót głowy. Nagłe przejście od głównej bohaterki i wątku kryminalnego do romansu jednej z drugoplanowych postaci czy rodzinnej tragedii kolejnej, sprawia, że odbiorca odczuwa pewną dezorientację - szczególnie, że część z tych wątków sprawia wrażenie wrzuconych nieco "na siłę" i nie do końca wiadomo, co autorka miała na myśli, umieszczając konkretne sceny. Nie przyzwyczajony również do złożoności rosyjskich nazwisk odojcowskich czytelnik może zgubić się w ich obcobrzmiącym gąszczu.

Jednak są to nieliczne i nie wpływające, w znaczący sposób, na treść książki wady. Zalet jest znacznie więcej. Pierwszą z nich jest główna bohaterka powieści, Anastazja Kamieńska - analityczka moskiewskiej milicji w stopniu majora. Kobieta bardzo inteligentna, ale niespecjalnie piękna, czy też, jak sama o sobie mówi, przeciętna. Ma swoje problemy, między innymi zdrowotne, nie uprawia sportów i nie nadaje się do pracy operacyjnej, jednak siła jej umysłu, fenomenalna pamięć i umiejętność analitycznego myślenia sprawiają, że jest cennym współpracownikiem wydziału Moskiewskiego Urzędu Śledczego. Na uwagę zasługują również postacie drugoplanowe, do których czytelnik ma większą szansę się przywiązać, gdyż będzie spotykał ich kilkukrotnie w całej powieści, np. przełożony Kamieńskiej, Wiktor Aleksiejewicz Gordiejew, człowiek o barwnej przeszłości, niestrudzony w walce z przestępczością, a jednocześnie nieco "pocieszny" z wyglądu.

Do kolejnych zalet powieści zaliczyć można wspaniale oddaną atmosferę rosyjskiej stolicy czasów przełomu. Czytelnik z ciekawością zagłębia się w świat Moskwy wczesnych lat dziewięćdziesiątych - braków w sklepach i szalejącej inflacji, partyjnych przywilejów i rodzącej się warstwy nowobogackich. Polskiemu czytelnikowi, po prawie dwudziestu latach od czasu, kiedy mają miejsce wydarzenia opisane w powieści, niektóre wątki wydadzą się niezrozumiałe. Dotyczyć to może zwłaszcza osób młodszych.

Sama intryga kryminalna, choć przeprowadzona w ciekawy sposób i z dbałością o wiele szczegółów, pozostaje jednak częściowo na dalszym planie. Co nie przeszkadza zagłębić się w powieść i gorąco pragnąć, by Nastia Kamieńska i jej współpracownicy rozwiązali problem morderstwa pewnej kryminolożki z Instytutu Naukowo-Badawczego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Oryginalny tytuł przetłumaczyć można jako "Traf" czy "Zbieg okoliczności" - dlaczego tłumacz zdecydował się na użycie tak kompletnie innego tytułu, czytelnik zorientuje się dopiero w końcowej części lektury. Książka odniosła w Rosji oszałamiający sukces, dotychczas na cykl o Anastazji Kamieńskiej składa się 26 części. Doczekał się również ekranizacji w postaci serialu telewizyjnego pt. "Kamieńska".

Obecne wydanie "Kolacji z zabójcą" jest drugim polskim wydaniem tej pozycji. W serii "Lato z kryminałem" pod patronatem tygodnika "Polityka", wydało książkę Wydawnictwo W.A.B. Cieszy też fakt, że wydaje ono również kolejne książki z cyklu o Kamieńskiej, po które z przyjemnością sięgnę - zarówno dla postaci głównej bohaterki, jak i intrygi kryminalnej oraz niepowtarzalnej atmosfery Moskwy.