Hurraaa!!! Jakub Wędrowycz powrócił i to w wielkim stylu!! Naprawdę opłacało się czekać tak długo!

Na "Wieszać każdy może" składa się osiem opowiadań. Jedno bardzo długie (jak to mówią w ″Nowej Fantastyce″ - mikropowieść) i siedem krótkich. Opowiadania są bardzo zróżnicowane tematycznie. Jakub siecze hitlerowców, wiesza komunistów, doradza w wojnie z ekologami, eksterminuje całe stada wampirów, rozbraja klątwę Amenhotepa, a nawet wykłada w szkole wyższej i odwiedza Raj. Do wyboru, do koloru. Najważniejsze jednak, że wysyła Lenina i Dzierżyńskiego tam, gdzie ich miejsce. Opowiadania trzymają równy, a co istotniejsze - wysoki poziom. Od reszty odstaje in minus jedynie najkrótsza historyjka, pt. "Kac". Napisana na kanwie ukraińskiego dowcipu - mnie jakoś nie rozśmieszyła. Albo nie zrozumiałem, albo nieśmieszny ten dowcip, albo jest tak napisana, że nie zdradza jego treści, a śmieszy tylko wtedy, gdy ktoś przypadkiem zna ten kawał (a ja, najwyraźniej, nie znam). Bardzo pozytywnie zostałem za to zaskoczony mikropowieścią (a może makroopowiadaniem?) "Pola Trzcin". Jak dotąd, długie opowiadania Pilipiuka były nieco słabsze niż krótkie, a to nie dość, że jest równie dobre, to nawet lepsze od reszty. Ba, jak dotąd chyba najlepsze ze wszystkich opowieści o Jakubie W. Cały czas coś się tam dzieje, utrzymane jest szybkie tempo, mamy parę zwrotów akcji, fabuła jest spójna, a dialogi dopracowane. Nie nuży, przykuwa całą uwagę i wciąga jak spacery po bagnach. Zresztą po całym zbiorze widać, że Andrzej Pilipiuk pisze coraz lepiej, co wydaje się niezwykłe, bo już wcześniej pisał znakomicie.

Piąty tom kronik Jakuba Wędrowycza podobał mi się najbardziej z dotychczasowych i stawiam mu celujący. Nie wykluczam jednak, że być może mój zachwyt nad nim to skutek długotrwałego postu. Poprzednie cztery książki cyklu przeczytałem jednym tchem. Gdy zacząłem czytać "Kroniki Jakuba Wędrowycza", to już nie mogłem przestać i od całkowitego wyczerpania organizmu i nieuniknionej śmierci uratował mnie jedynie brak dalszego ciągu po ″Zagadkach Kuby Rozpruwacza″. A głód przez te długie kilkanaście miesięcy, które minęły od tamtego czasu, wciąż narastał i narastał. Nic więc dziwnego, że gdy wreszcie dorwałem "Wieszać każdy może" - rzuciłem wszystko inne i łyknąłem książkę za jednym posiedzeniem, bardzo się przy tym zachwycając.

Oprócz opowiadań Pilipiuka jest też jedno autorstwa Michała Smyka, mówiące o starciu wieśmin vs. literaturla, który tą publikacją został nagrodzony w konkursie na najlepsze opowiadanie rozgrywające się w rzeczywistości wiejskiej lub małomiasteczkowej. Całkiem fajne i pomysłowe, muszę przyznać.

O ile wkładowi Autora nie można wiele zarzucić, o tyle wydawca się nie popisał. Zmienił szatę graficzną, przez co ten tom nie pasuje do pozostałych. Jaki był w tym sens? Nowa szata nie jest ani lepsza, ani gorsza, a jedynie inna. Zresztą nawet gdyby była lepsza, to i tak nie byłoby to postępowanie właściwe. Jak się zaczęło publikować książki w danym stylu, to należało utrzymać ten styl do końca (tak, jak to robi np. Prószyński ze "Światem Dysku"), a nie wprowadzać bezsensowne zmiany. Co szkodziło wydrukować nazwisko autora tak jak poprzednio?

Eugeniusz Dębski też dał plamę. Wypadałoby przeczytać "Wieszać każdy może" przed wydaniem opinii na tylną okładkę. Gdzie on tu widział jakieś strzygi czy upiory? Nie ten odcinek, panie Dębski.

Mam nadzieję, że - tak jak to się stało z Wiedźminem - powstanie kiedyś gra z Jakubem Wędrowyczem w roli głównej. Geralt to dosyć sztampowa postać fantasy, a takich oryginałów jak Jakub W. nie uświadczy się wielu w literaturze, zaś w grach rywalizować mógłby z nim chyba tylko Larry Laffer.

"Wieszać każdy może" naprawdę warto przeczytać, bo to kawał znakomitej rozrywki. Ja przez całą lekturę (za wyjątkiem "Kaca") rechotałem jak dziki. Jakub jest tak cudownie niepoprawny politycznie...

[Fabryka Słów, Lublin 2006]