Wydana oddzielnie pierwsza, najważniejsza część epokowego dzieła Carla von Clausewitza "O wojnie". Do dzisiaj jest uznawana za jedną z najważniejszych odpowiedzi na pytanie "czym jest wojna?", a autor zyskał sobie miano zachodniego Sun Tzu.

"O naturze wojny" pozostaje fundamentalnym dziełem na temat istoty wojny, przydatnym nie tylko wojskowym, ale wszystkim zainteresowanym polityką i stosunkami międzynarodowymi. Słynne twierdzenie, iż "wojna jest tylko kontynuacją polityki innymi środkami", znają i powtarzają nawet ci, którzy o Clausewitzu nie słyszeli, przetrwało też trwające niemal 200 lat ataki ze strony idealistów i hipokrytów.

"Wojna jest zatem aktem przemocy, mającym na celu naciągnięcie przeciwnika do naszej woli"*; "Innym razem cel polityczny nie nadaje się na cel działań zbrojnych; wtedy należy dokonać wyboru celu, stanowiącego jego ekwiwalent i zastępującego go przy zawarciu pokoju"** - dzisiejszych wojen dotyczy to tak samo jak przeszłych, a Clausewitz, jak zauważa Marcin Król ("Bezradność liberałów") nie traci na aktualności.

Dzisiaj od każdego wymaga się posiadania zdania w takich kwestiach, jak wojna w Iraku czy Afganistanie, przyczyny klęski w Wietnamie czy zależności między wojną i polityką. Warto swój osąd tych problemów podbudować teoretycznie.

Wysuwane wobec autora oskarżenia o cynizm, podobnie chybione jak w przypadku Machiavellego, w niczym nie umniejszają celności jego obserwacji.


----
* Carl von Clausewitz, "O naturze wojny", przeł. Andrzej Hildebrandt, Jirafa Roja 2006, str. 24.
** Tamże, str. 35.