To druga książka K. Lipińskiego poświęcona tłumaczeniu. „Mity...” można przeczytać jako samoistną całość, a jednocześnie stanowią one kontynuację rozważań zawartych w „Vademecum tłumacza”. O ile jednak w tym ostatnim roiło się od fachowych pojęć, o tyle „część druga” napisana jest językiem dużo bardziej swobodnego eseju.

Książka opowiada o mitach, a właściwie się z nimi rozprawia, bowiem autor zebrał w niej siedem najczęstszych - jego zdaniem – nieporozumień, związanych z tłumaczeniem i zagłębił się w ich istotę. A są to: mit dosłowności, mit nieprzetłumaczalności, mit gorszości (przekładu wobec oryginału), mit jedynego rozwiązania (w przekładzie), mit tłumaczenia maszynowego, mit opisywalności świata oraz mit „jedynie słusznej” prawdy. Rozprawa z mitami jest podróżą w krainę literatury...

Na początek autor przywołuje „Fausta”, potem wsiadamy z nim do niemieckiej (ściślej: niemieckojęzycznej) „Lokomotywy”, śledzimy przygody Kubusia Puchatka (a właściwie przygody jego przekładu), wreszcie rzucamy rękawicę „Rękawiczce” (to znaczy mierzymy się z tłumaczeniem Mickiewicza)...

Spośród książek, które przeczytałem o tłumaczeniu, ta wyróżnia się dystansem i szerokim spojrzeniem na całość zagadnienia (np. wywód na temat wartości testów IQ, obrazów M.C. Eschera czy kultury współczesnego języka: „Kraków – miasto stołeczne, królewskie i zajebiste”). Z drugiej strony przemyślenia w niej zawarte mają wyjątkowo osobisty charakter (np. wątek o „rozmowach” autora ze swymi psami). Wydaje się, że dzięki temu może ona zainteresować osoby, które chcą się dowiedzieć czegoś o przekładzie, ale nie mają ochoty zagłębiać się w gąszcz abstrakcyjnych, obco brzmiących pojęć.

Myślę, że ta pozycja jest trochę niedoceniana. Dla tłumaczy pozostaje w cieniu „Vademecum...”, a nie-tłumacze nawet nie wiedzą o jej istnieniu. Szkoda, bo forma sprawia, że może ona zaciekawić właściwie wszystkich, od gimnazjalisty, przez inżyniera, do emerytowanego pedagoga. Biblionetkowicze, dodajcie do schowka i przeczytajcie! Naprawdę warto!