Wprowadziłem "Alchemię prawa" Jerzego Sawickiego do bazy, bowiem pozycja ta w pełni zasługuje na przypomnienie o jej istnieniu. Wprawdzie wydano ją tylko dwa razy: w 1965 r. i w 1968 r., jednak można ją z pewnością znaleźć w bibliotece (ewentualnie w antykwariacie). O Jerzym Sawickim wiem niewiele, poza tym, że był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego i uznanym popularyzatorem prawa.

Mało jest na dzisiejszym rynku pozycji tego typu, co może martwić, tym bardziej że prawo w Polsce znajduje się dziś w dużym kryzysie. Jego instrumentalne traktowanie przez władzę powoduje, że traci ono szacunek społeczny i zaufanie, co gorsza, traci zasłużenie. Tworzeniu przepisów w coraz mniejszym stopniu towarzyszy głębsza refleksja nad sensem, uzasadnieniem i skutkami wprowadzenia takiej czy innej regulacji. W sytuacjach takich bardzo łatwo przekroczyć granicę, za którą prawo służy już tylko władzy, a nie społeczeństwu.

"Alchemia prawa" to książka poświęcona próbie ustalenia pewnych zasad (reguł), które powinny przyświecać regulacjom prawnym w omawianych przez autora dziedzinach. Podstawą rozważań autora nie są takie czy inne przepisy prawa, ale społeczne poczucie sprawiedliwości i ludzki rozsądek. Przykładowo, wskazuje on na prawne i moralne dylematy lekarza-reanimatora, któremu przyszło rozstrzygnąć, czy ratować życie nieudolnemu samobójcy nieżyczącemu sobie jakiejkolwiek pomocy (powinien na siłę ratować mu życie, czy też uszanować jego wolę i pozwolić umrzeć?). Albo, czy słuszne jest pociągnięcie do odpowiedzialności osoby, która nie przeszkodziła pijanemu kierowcy w podróży samochodem, mimo iż miała taką możliwość.

Kwestie tu poruszane w większości pozostają otwarte, jako że przepisy nie wprowadzają zazwyczaj jednoznacznych rozwiązań. Każdy, kto ma odrobinę rozsądku i poczucie sprawiedliwości, może pozwolić sobie na refleksję nad prawem, bez względu na znajomość obowiązujących przepisów prawa. Przepisy prawa bowiem mają tę właściwość, że dziś obowiązują, a jutro już nie. Ogólne zasady sprawiedliwości, wynikające z refleksji, są zaś ponadczasowe i jeśli prawo nie będzie czynić im zadość, przestanie spełniać swoje funkcje.