"Autobiografia..." jest opowieścią o życiu czarnoskórnej kobiety, Xueli, mieszkanki jednej z karaibskich wysp. "Ta opowieść o moim życiu jest w równej mierze opowieścią o życiu mojej matki, co o moim, a oprócz tego opowieścią o życiu dzieci, których nie miałam i ich opowieścią o mnie"*. Dodałabym do tego, że jest to opowieść o dzieciństwie, dojrzewaniu, dorosłości, starości i śmierci, czyli o tym, co bez względu na kolor skóry, kontynent, wykształcenie, majątek stawia nas wszystkich na tej samej, równej pozycji.

Jest to opowieść niezwykła, choć mówi o zwykłym życiu, wyróżniająca się spośród wszystkich innych opowieści, jednym słowem - niezapomniana. Szukam w myśli słów, które potrafiłyby "powiedzieć", dlaczego tak jest, i żadne z nich nie wydają mi się dostatecznie dobre, właściwe, w pełni oddające specyfikę tej autobiografii. Jednak spróbuję.

O niepowtarzalności tej opowieści niewątpliwie decyduje styl pisarstwa Jamaiki Kincaid. Język jest prosty i trafny jak strzała, liryczny, ale całkowicie wolny od kwiecistych przekłamań, świetnie oddaje rzeczywistość. Każda rzecz, każde odczucie jest tu nazwane po imieniu, bez nagromadzonych złudzeń, przewidzeń, mrzonek, do których skłonny jest umysł szukający ucieczki od rzeczywistości. Tymczasem bohaterka powieści nie boi się rzeczywistości, naznaczonej smutkiem, samotnością, brakiem miłości. Nauczyła się akceptować swoje życie i kochać siebie. Nie ma żadnych złudzeń, nie upiększa świata, nie wymyśla uczuć, których nie ma, a mimo to jej historia nie jest wcale pesymistyczna. Jest w niej jakaś instynktowna akceptacja losu, siła i duma.

Niektóre słowa, a nawet całe fragmenty książki autorka celowo powtarza, dzięki czemu całość brzmi jak "czarny song", jak magnetyczny rytm tam-tamów, jak pierwotna pieśń o życiu każdego z nas.


---
* Jamaica Kincaid, "Autobiografia mojej matki", Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998.