Akcję "Drabiny Jakubowej" umieszcza autor w końcu XVIII stulecia. Dwaj bohaterowie powieści, hrabia i towarzyszący mu karzeł, wyruszają w tajemniczą podróż, obfitującą w niecodzienne i osobliwe przygody. Wśród licznych niebezpieczeństw podróżnicy, jak przystało na prawdziwych filozofów, starają się zachować postawę badaczy i zrozumieć otaczający ich świat, co jednak nie zawsze im się udaje: w zderzeniu z realiami kraju, który wypada im przemierzać, oświeceniowy racjonalizm okazuje się bronią niewystarczającą.

Niezwykle atrakcyjna w warstwie fabularnej, powieść dostarcza ponadto wielu doznań estetycznych: jej subtelna stylistyka nawiązuje do popularnych w opisywanej epoce gatunków literackich, zwłaszcza do relacji z podróży w guście Laurence'a Sterne'a. Tok narracji przerywany jest tu często dygresjami i dociekaniami filozoficznymi bohaterów na temat granic wolności jednostki, moralności władzy, stosunku człowieka do natury i kultury, lecz ich szlachetny ton sąsiaduje zazwyczaj z drugą, ciemniejszą stroną "wieku oświeconego rozumu", z objawami sceptycyzmu i relatywizmu, która w swych manifestacjach sprowadzała się do daleko posuniętej swobody obyczajowej. Rzecz jasna, bogactwo treści dyskursywnych, literackich, historiozoficznych, kulturowych i fabularnych powieści na tym się nie wyczerpuje - mimo dość przejrzystego, metaforycznego zakończenia, nie poddaje się ona, jak każde dzieło wybitne, łatwym, jednoznacznym odczytaniom.

[Czytelnik, 1988]