Użytkownik: Bozena 23.06.2010 21:14 napisał(a):
Odpowiedź na: Książka ciekawa podwójnie... | asenat [Mój komentarz odnoszę tylko do wybranych fragmentów treści recenzji /spostrzeżenia moje są tutaj inne/ w sposób możliwie nieodsłaniający więcej niż w nich jest, ale mimo to nie do końca mam pewność, że osoby zamierzające zapoznać się z książkę „Ulana” mogą go przeczytać.]
------
Trochę czasu upłynęło odkąd czytałam tę książkę, ale pamiętam opis wewnętrznego rozdarcia Ulany, przeżywania miłości, krańcowego zawężenia sytuacyjnego, kiedy nawet myśl o własnym dziecku na stałe zanikła, i opis kryzysu... A że był to okres odległy – mam na myśli okres tworzenia dzieła - zanim z psychologicznego punktu widzenia każdą fazę przemiany Ulany i presji wewnętrznej można by było określić wprost, więc bardziej mnie zajęła umiejętność autora w wyrażaniu tego, co wewnętrzne, nie zewnętrzne, co często nieuchwytne jest. I tak samo jak nie myślę że chodzi tu o z gruntu romantyczną miłość (a w pewnym stopniu tylko) - to i nie mam przekonania co do stwierdzenia: że Tadeusz „nie dorósł” do miłości, „zdołał ją wysączyć i zdeptać”, jak napisałaś. Może nie trzeba zbyt łatwo ulegać stereotypowym oskarżeniom i może nie powinno się pochopnie zarzucać niedojrzałości akurat jemu, uważam. Bo czy Ulana była dojrzała? Tutaj rzecz też jest mocno złożona.

To jest z głębokim zamysłem i intuicją napisana książka, na pozór o najprostszej fabule; obok opisów przyrody, walorów poznawczych dawnej wsi polskiej, miejsca i roli jednostki w hierarchii społecznej, wyrazu prawa do miłości każdego, opisu konwenansów i obyczajów - zwraca swe słowa przede wszystkim i z naciskiem w stronę zaburzonej oceny sytuacji przez zakochanych, ich uwikłanie, a wreszcie w stronę niemożliwej do uzdrowienia duszy Ulany; to jest choroby, której przyczyny są wielorakie, głównie zaś trudna miłość. Bardzo trudna. Piękna to miłość była, wzajemna. Do czasu. Intensywna i prawdziwa. Kraszewski sugeruje, że rzadko spotykana, czy zatem warta przeżycia, kiedy cena doświadczenia jej okazała się tak wysoka? To oto - pod rozwagę.

Nie wiemy czy Tadeusz uleczył duszę dotkniętą mniej (w istocie na wiele sposobów cierpiącą), choć wolną już wtedy od miłości do Ulany; raczej niełatwo i nie szybko o to, bo i on był słaby! W przeciwieństwie do Ulany – z nią nie, a właśnie bez niej (czyż można winić go za to, że jak tonący poddał się instynktowi samozachowawczemu?) miał szansę na całkowite: fizyczne i duchowe ocalenie. Lecz poza fizycznym – żaden wers nic nie mówi nam o psychicznym (choć ulegamy przez chwilę złudzeniu - że oblubieniec w nosie ma...), nawet nie ma pewności, że mówi o tym ekspresyjny obraz przyjazdu do dworu... dwojga... Możliwe, że to tylko fasada.