Dodany: 28.09.2005 16:47|Autor: bidrek
Rujnujący strach Kafki
"Schron", jak większość utworów Kafki, jest parabolą. To monolog zwierzęcia, które zbudowało sobie w lesie dom, tzn. jamę, która z czasem stała się twierdzą, mającą zapewnić bezpieczeństwo w momencie zagrożenia. Okazuje sie jednak, że schron ma wiele wad i lokator nie może czuć się w pełni bezpiecznie. Myśli ciągle o przebudowie i ulepszeniu swojej budowli.
Lęk przed odkryciem jego kryjówki zaczyna być większy niż o samego siebie. Schron staje się prawdziwym zagrożeniem i pułapką. Zwierzę nie jest w stanie żyć spokojnie, ponieważ jego wszystkie myśli krążą tylko wokół możliwego niebezpieczeństwa. Kiedy słyszy odgłosy, popada w panikę i zaczyna się zastanawiać, jak jeszcze bardziej zabezpieczyć swój schron.
Tajemnicze szelesty (syczenie bądź odgłosy innego zwierzęcia) nie dochodzą z zewnątrz, jakby mogło się zdawać, ale ich źrodła należy szukać pod ziemią, tuż za ścianą jego własnego schronu.
"Schron" jako przypowieść przedstawia sytuację egzystencjalną, porusza kwestię strachu przed światem zewnętrznym i potrzebę obrony, izolacji, a z drugiej strony uzmysławia czytelnikowi, że największe niebezpieczeństwo czai się w nas samych. Jest rozważaniem o świadomości, granicy bycia zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz, tu i tam, jednoczesnego obserwowania wejścia do schronu i przebywania w nim.
Schron miał być azylem, a sam stał się zagrożeniem ("zamiast spokoju znalazł tylko nowe troski"*), ponieważ nie można budować ładu, kiedy w nas samych jest chaos. Zwierzę, tak samo człowiek, chce się obronić przed intruzem z zewnątrz, i samo przez tę obsesję i ciągłe strachliwe wyczekiwanie rujnuje siebie, słyszy odgłosy sąsiedniego(?) zwierzęcia, prawdopodobnie też wyobrażonego, które "zatoczyło już chyba kilka kręgów dokoła mego schronu"** i krąg coraz bardziej się zacieśnia.
Kafka przedstawia nam ciekawe i dogłębne studium strachu i lęku, które były także stałymi elementami jego życia. Sam napisał w jednym z listów do Mileny, że "jego istotą jest przecież - strach"***.
---
* Franz Kafka "Dzieła wybrane", tom I, tłum. R. Karst, A. Kowalkowski, PIW, Warszawa 1994, str. 449.
** Tamże, str. 453.
*** Franz Kafka, "Listy do Mileny", tłum. Feliks Konopka.
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.