Dodany: 22.08.2005 00:16|Autor: 00761
Ostatnia wielka powieść "nurtu chłopskiego"?
Nurt chłopski, o ile taki nurt w ogóle w literaturze można wyodrębnić (to kwestia dyskusyjna), zamyka wielka powieść Myśliwskiego "Kamień na kamieniu".
Bohater utworu, Szymon Pietruszka, nie jest li tylko chłopem, to człowiek "w ogóle", postać uniwersalna, poszukująca prawdy o sobie i świecie. Narrator-bohater rozważa fundamentalne kwestie: życia, śmierci, miłości, dobra... Poprzedzające utwór motto to cytat z ludowej piosenki: "Kamień na kamieniu, na kamieniu kamień, a na tym kamieniu jeszcze jeden kamień". Kamień: opoka, broń, budulec... Motyw kamienia jest motywem ważnym, podobnie jak chleb, matka, ojciec, brat.
Myśliwski pisze o świecie, którego już nie ma. Umiejscawia swojego opowiadacza w trudnej polskiej historii - każe mu wchodzić w różne role: partyzanta, milicjanta, urzędnika udzielającego ślubów, a w końcu... przyjąć chłopski los, który konsekwentnie próbował odrzucić.
Narracja powieściowa trochę przypomina Prousta, tam przeszłość przywoływał smak magdalenki, tutaj słowa-klucze wywołują krąg skojarzeń. Wielkim walorem powieści jest język - pisarz doskonale potrafi oddać liryczny nastrój, ale nie stroni też od jędrnego, dosadnego słownictwa. Taki jest również jego bohater - trudny do zaszufladkowania, intrygujący, skomplikowany. Filozofia Szymona Pietruszki - narratora uczy stoickiej zgody na świat i ocala od zapomnienia wartości, które - niestety - często odeszły już do lamusa.
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.