Jeżeli życiem każdego z nas rządzi przypadek, a nasz pozorny wybór alternatyw okazuje się fikcją, możemy odczuć nieznośną lekkość bytu.

Milan Kundera, wielbiciel filozofii, myśli głębokiej i humanistycznej, opowiadając historię trojga głównych bohaterów poprzedza ją refleksją na temat antynomii, którymi przeplecione jest życie każdego człowieka, antynomii, które mają charakter pewnych ambiwalentnych stanów... "Antynomia lekkość-ciężar jest najbardziej tajemnicza i najbardziej wieloznaczna ze wszystkich antynomii".

Aby udokumentować swoją tezę, Kundera śledzi historię, zdawać by się mogło, banalną, bo opartą na perypetiach miłosnych, trojga bohaterów. Historia każdego z osobna to ciąg przypadkowych decyzji, które determinują lawinę wypadków. Każde wydarzenie poznajemy z punktu widzenia każdej postaci, patrzymy na nie z ich osobliwym ciężarem i ich osobliwą lekkością.

Piotr: z zawodu lekarz, mężczyzna, który po nieudanym małżeństwie boi się zaangażowania emocjonalnego i jako narzędzie obrony wybiera swobodną poligamię, a raczej swoiste podejście do kobiet. Nie pozwala sobie na wspólny sen z nimi po zbliżeniu, gdyż ten oznaczałby niebezpieczne zbliżenie. Skrzętnie dba o swoją wolność, odzyskany stan kawalerski… Komfortowy, niezobowiązujący związek-romans z Sabiną - wyemancypowaną artystką, malarką, partnerką do rozmów, zdaje się być idealnym azylem dla Piotra. Jednak do momentu… do momentu, kiedy przez przypadek poznaje Teresę, młodą, zagubioną i chyba słabą kobietę, która pojawia się w jego życiu i staje się tą właśnie zagadką: przyjemnym balastem. Przychodzi z walizką, która symbolizuje ciężar jej całego życia, i zamieszkuje u Tomasza, który od tej chwili musi być Tomaszem niewiernym, kłamiącym, zdradzającym i krzywdzącym. Teresa i Sabina to dwa bieguny jego życia – ciężar i lekkość.

Dla mnie fascynujące było pokazanie problemu zazdrości przez Kunderę. W pewnym sensie "Nieznośna lekkość bytu" jest dla mnie traktatem o tym upokarzającym uczuciu, nieodłącznym elemencie ludzkich relacji. Teresa jakby bez wyboru, obciążona miłością do Tomasza, godzi się na bycie ofiarą. Wie, że ten ma inną kobietę, a z czasem inne kobiety, czuje zapach ich łona w jego włosach, znajduje listy od Sabiny, które stają się scenariuszami jej obsesyjnych, męczących erotycznych snów. Snów, z których budzi ją Tomasz. Miłość Teresy jest masochistyczna.

Sabina żyje lekko. Odnosi sukces zawodowy, jej twórczość zostaje doceniona i odkryta w Szwajcarii, co pozwala jej dostatnio żyć. Jednak jej życie jest jakby przez tę lekkość biedne i nieprawdziwe. Tak jakby prawdziwość życia musiała być trudna i ciężka…gdzieś miedzy linijkami wyczytamy.

Tomasz i Teresa, zamknięci w swoim toksycznym związku, marnieją i przegrywają świat. Tomasz traci możliwość wykonywania zawodu lekarza i degraduje się do roli kierowcy ciężarówki, Teresa, omamiona strachem, zamienia się w negatywny wizerunek kobiety-kury domowej.

Wielowymiarowość powieści Kundery, rozbudowany wątek społeczno-polityczny, problem emigracji, polityki, historii, religii, erotyki czyni z tej książki niezwykłą ucztę dla umysłu, ucztę, którą delektujesz się w samotności i do której chętnie powrócisz…bo rzeczy, o których pisze Kundera, są poprzez tę wielowymiarowość ponadczasowe.