Parę ładnych lat temu urzekło mnie swą objętością (1305 stron!) zintegrowane wydanie cyklu Fionavarski gobelin. Musiało odczekać te 7 czy 8 lat i w końcu zabrałem się do lektury.

Osią fabuły jest sprowadzenie do fantastycznego świata Fionavaru (pełnego magii i artefaktów, bogów, mitycznych stworów i przepowiedni, wróżd oraz tysiącletnich waśni) piątki ludzi z naszego świata. Rzekomo na święto lata, w rzeczywistości aby odegrali kluczową rolę w walce z Maugrimem Spruwaczem Światów, który uwalnia się po 1000 lat spętania. Ziemianie nawiążą przyjaźnie, sojusze, znajdą wrogów i niezwykłe zadania – ale też przyniosą ze sobą własne historie i problemy, które przeszkodzą lub pomogą im w wypełnieniu swych ról. Od Wędrujący ogień (Kay Guy Gavriel) w fabułę wpleciony także zostaje mit arturiański i kilka postaci z nim związanych, którego to zabiegu niezbyt rozumiem.

W ocenie mogę sparafrazować zdanie koleżanki o innej książce: myślę, że gdybym miał 15 czy 20 lat to byłbym tym cyklem zachwycony. "(…) rozważając o sensie istnienia, naturze szczęścia i tym podobne tematy, na które wiele się rozmyśla gdy kształtuje się nasza hierarchia wartości i światopogląd. Polecam młodszym czytelnikom." Nie jest to żaden przytyk – Fionavar wspaniale podejmuje multum tematów: przyjaźń, braterstwo, miłość i jej zakręty, poświęcenie, trauma, sens cierpienia i ofiary, odpowiedzialność, zemsta, nieprzyjaźń, lojalność, męstwo, relacje w rodzinie – i tematy te nie są sygnalizowane, a wręcz pogłębione w rysach i historiach postaci.

Jakie są minusy? Przede wszystkim intryga i fabuła wyglądają jak klejone trochę na siłę, jakby to były osobne historie, niby zadania w grze RPG. Prócz tego główny antagonista Maugrim jest niezbyt przekonywujący w swojej roli największego, najsilniejszego i najnienawistniejszego boga. W sumie pojawia się osobiście tylko pod koniec Letnie drzewo (Kay Guy Gavriel), a potem również pod koniec Najmroczniejsza droga (Kay Guy Gavriel), poza tym wysługując się armiami "źlaków", albo w imieniu zła walczą inne negatywne postaci. Cykl jest także dość przegadany. Nie jest to niewątpliwie również militarystyczne fantasy – na 1300 stronach mamy jeden większy pojedynek i 2 bitwy: mniejszą i wielką, gdzie autor lekko się rozpisuje w tym temacie. Trochę zbyt dobrze idzie także głównym bohaterom przetrwanie pomimo gargantuicznych przeciwności – nie wszyscy dożyją do końca, ale wiele części opowieści "prosi się" o większe straty wśród "dobrych".

Po cyklach takich, jak Wiedźmin: Saga o wiedźminie, Miecz Prawdy a już szczególnie Malazańska Księga Poległych Fionavar nie może być odbierany inaczej, jak powieść idealna dla młodzieży. Jednak dojrzalszego czytelnika może niestety znużyć i nakłonić raczej do powrotu do sprawdzonych, a bardziej krwistych kąsków fantasy.

Ocena poszczególnych części/tomów:
Letnie drzewo (Kay Guy Gavriel) 4.0
Wędrujący ogień (Kay Guy Gavriel) 3.5
Najmroczniejsza droga (Kay Guy Gavriel) 4.0

ocena cyklu: 4.0