Typ recenzji: Oficjalna PWN

Recenzent: Urszula Janiszyn

Gdzieś obok nas istnieje piękny, niezwykły, fascynujący świat... To świat zwierząt, który opiera się na jasnych i prostych zasadach, nieustanie nas zaskakuje, kryje wciąż wiele tajemnic, ale też może nauczyć tego, co w życiu powinno być najważniejsze. I właśnie o tym, jak go lepiej poznać i zrozumieć, opowiada znakomita książka pt. „Zachowanie zwierząt”, która ukazała się w naszym kraju nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN.

Tristam D. Wyatt zaprasza nas do udziału w niezwykle ciekawej lekcji dostrzegania, właściwego interpretowania i rozumienia zachowań zwierząt. Na niespełna 200 stronach tej książki znajdziemy odniesienia do badań naukowych, które w oparciu o najnowsze osiągnięcia technologii - m.in. na polu genetyki - obrazują kluczowe zagadnienia w tej kwestii: rozmnażanie, wychowywanie potomstwa, najlepsza strategia w walce o przetrwanie czy też ewolucja zachowań zwierząt z uwagi na zmiany klimatu.

Obiektem badań i obserwacji są tu oczywiście zwierzęta, począwszy od surykatek, poprzez wrony, a kończąc na ćmach. Na tych przykładach obserwujemy najpopularniejsze zachowania rozmaitych zwierząt, które każdego dnia dostosowują się do nowych warunków życia, podejmują kluczowe decyzje, czy ryzykować w walce o pożywienie, czy też przyjąć strategię wyczekiwania, jak również dążą do naturalnego przedłużania swojego gatunku. To z kolei pozwala znaleźć nam odpowiedzi na najprostsze pytania - m.in. skąd zwierzęta wiedzą, że powinny gromadzić pożywienie na zimę, jakich gatunków unikać w bezpośrednim kontakcie oraz gdzie szukać schronienia...?

Tristam D. Wyatt prowadzi ten fascynujący wykład, dzieląc go na kilka głównych części, obejmujących m.in. takie kwestie, jak: zachowanie się danej grupy zwierząt z uwagi na ich genetyczne uwarunkowania, odbieranie bodźców z otoczenia, czy też chociażby pod wpływem pasożytów; wpływ płci na determinację zachowań; nabieranie doświadczenia przez zwierzęta wraz z wiekiem; przewaga tzw. „strategii zbiorowych”, czyli życie w stadzie, a nie w pojedynkę. To naturalnie nie wszystkie z wielu zagadnień, jakie zostały opisane w tej książce.

Prawdą jest, że jej tematyka nie jest najłatwiejsza z uwagi na ścisłe powiązanie ze światem nauki - biologią, genetyką, neuronauką - o czym przekonują występujące tu licznie skomplikowane pojęcia. Niemniej trzeba zauważyć, iż autor stara się przekazać nam tę wiedzę w możliwie najbardziej przystępnej formie, która nie zaszkodzi merytorycznej wartości wykładu. I w mej ocenie udaje mu się to osiągnąć w naprawdę dużym stopniu.

Warto docenić także stronę edytorską książki, a dokładniej rzecz ujmując, pokaźną porcję grafik, jakie dopełniają treść wykładu. To przede wszystkim zdjęcia rozmaitych zwierząt (tu można co prawda zauważyć, że są to niestety tylko czarno-białe fotografie, które w kolorze byłyby z pewnością bardziej efektowne, ale to tylko taki mały drobiazg), ale też różnego rodzaju wykresy, tabele itd. Docenić trzeba także przejrzysty układ tej książki, dzięki któremu lektura staje się łatwiejsza i znacznie przyjemniejsza.

Co zaś do samej lektury, to jest ona z pewnością interesująca, rozbudzająca naszą ciekawość względem omawianego zagadnienia i zaspokajająca ją wraz z poznawaniem kolejnych stron i rozdziałów. Oczywiście nie jest to książka „na raz”, ale raczej na kilka dni przyjemnego spotkania z fascynującą relacją o równie fascynującym świecie zwierząt. Myślę też, że wszyscy czytelnicy interesujący się tą kwestią będą w pełni usatysfakcjonowani lekturą, która w jakiejś mierze pozwala spojrzeć nam zupełnie inaczej na naszych „braci mniejszych”.

Książka Tristama D. Wyatta „Zachowanie zwierząt”, to rzecz więcej niż dobra, do której poznania gorąco zachęcam, gdyż odkrywanie przedziwnych i zarazem jakże inteligentnych zachowań zwierząt może stanowić dla nas fascynującą przygodę.

Ocena recenzenta: 5/6