Drugi, co do wielkości, hiszpański dziennik "El Mundo" ogłosił w 2001 roku listę stu najlepszych powieści opublikowanych w języku hiszpańskim w XX wieku (jest to lista bez klasyfikacji).
Lista została zestawiona w oparciu o opinię krytyków i głosy 20000 czytelników (literacka rzetelność nakazuje mi zaznaczyć, że dziennik zalicza się do pism liberalnych, a co za tym idzie głosujący czytelnicy byli zapewne w większości czytelnikami liberalnymi).
RW- rok wydania
BPT - brak polskiego tłumaczenia
1. 1902 RW "Cañas y barro"
Blasco Ibáñez Vicente Hiszpania BPT
2. 1916 RW
Czterech jeźdźców Apokalipsy (
Blasco Ibáñez Vicente) Hiszpania
3. 1903 RW "Sonatas"
Valle-Inclán Ramón María del Hiszpania BPT
4. 1926 RW
Tyran Banderas (
Valle-Inclán Ramón María del)
Hiszpania
5. 1904 RW "La lucha por la vida: La busca, La mala hierba, Aurora roja"
Baroja y Nessi Pio Hiszpania BPT
6. 1909 RW
Burzliwy żywot Baska Zalacaína (
Baroja y Nessi Pio)
Hiszpania
7. 1911 RW "Las inquietudes de Shanti Andía"
Baroja y Nessi Pio Hiszpania BPT
8. 1910 RW "A.M.D.G." Ramón Pérez de Ayala Hiszpania BPT
9. 1914 RW "Jarrapellejos" Felipe Trigo Hiszpania BPT
10. 1914 RW
Mgła (
Unamuno y Jugo Miguel de) Hiszpania
11. 1921 RW
Ciotka Tula (
Unamuno y Jugo Miguel de)
Hiszpania
12. 1926 RW "El obispo leproso" Gabriel Miró Hiszpania BPT
13. 1936 RW "Juan de Mairena"
Machado Antonio Hiszpania BPT
14. 1938 RW "Madrid, de corte a checa" Agustín de Foxá Hiszpania BPT
15. 1941 RW "La forja de un rebelde" Arturo Barea Hiszpania BPT
16. 1942 RW
Rodzina Pascuala Duarte (
Cela Camilo José) Hiszpania
17. 1951 RW
Ul (
Cela Camilo José)
Hiszpania
18. 1969 RW "Święty Kamil, 1936"
Cela Camilo José Hiszpania (brak w katalogu biblioNETki)
19. 1943 RW "Mariona Rebull" Ignacio Agustí Hiszpania BPT
20. 1944 RW
Złuda (
Laforet Carmen)
Hiszpania
21. 1944 RW
Fikcje (
Borges Jorge Luis)
Argentyna
22. 1946 RW "El señor Presidente"
Asturias Miguel Ángel Gwatemala BPT
23. 1949 RW "Hombres de maiz"
Asturias Miguel Ángel Gwatemala BPT
24. 1947 RW "La sombra del ciprés es alargada"
Delibes Miguel Hiszpania BPT
25. 1966 RW
Pięć godzin z Mariem (
Delibes Miguel)
Hiszpania
26. 1981 RW
Niewinni święci (
Delibes Miguel)
Hiszpania
27. 1949 RW "La cabeza del cordero" Francisco Ayala Hiszpania BPT
28. 1951 RW
Doświadczenia i wędrówki chłopca Alfanui (
Sánchez Ferlosio Rafael)
Hiszpania
29. 1955 RW "El Jarama"
Sánchez Ferlosio Rafael Hiszpania BPT
30. 1951 RW "Plaza del Castillo" Rafael García Serrano Hiszpania BPT
31. 1953 RW "Los cipreses creen en Dios" José María Gironella Hiszpania BPT
32. 1954 RW "Pequeño teatro"
Matute Ana María (właśc. Matute Ausejo Ana María) Hiszpania BPT
33. 1954 RW "Las buenas intenciones"
Aub Max Hiszpania/Meksyk BPT
34. 1955 RW
Pedro Páramo (
Rulfo Juan)
Meksyk
35. 1957 RW "Entre visillos"
Martín Gaite Carmen Hiszpania BPT
36. 1974 RW "Retahílas"
Martín Gaite Carmen Hiszpania BPT
37. 1957 RW Cykl:
Blaski i cienie tom 1:
Pan nadchodzi (
Torrente Ballester Gonzalo) tom 2:
Wichura (
Torrente Ballester Gonzalo) tom 3:
Smutna Wielkanoc (
Torrente Ballester Gonzalo)
Hiszpania
38. 1972 RW "La saga/fuga de J. B."
Torrente Ballester Gonzalo Hiszpania BPT
39. 1960 RW
Miejsce człowieka; Requiem dla hiszpańskiego chłopa (
Sender Ramón José) Hiszpania
40. 1960 RW "Las mocedades de Ulises"
Cunqueiro Álvaro Hiszpania BPT
41. 1960 RW "La tregua"
Benedetti Mario Urugwaj BPT
42. 1961 RW
O bohaterach i grobach (
Sábato Ernesto)
Argentyna
43. 1961 RW
Czas milczenia (
Martín-Santos Luis)
Hiszpania
44. 1961 RW
Martwy port (
Onetti Juan Carlos)
Urugwaj
45. 1961 RW
Nie ma kto pisać do pułkownika (
García Márquez Gabriel)
Kolumbia
46. 1967 RW
Sto lat samotności (
García Márquez Gabriel)
Kolumbia
47. 1981 RW
Kronika zapowiedzianej śmierci (
García Márquez Gabriel)
Kolumbia
48. 1962 RW
Eksplozja w katedrze (
Carpentier Alejo)
Kuba
49. 1962 RW "Bomarzo"
Mujica Láinez Manuel Argentyna BPT
50. 1963 RW
Gra w klasy (
Cortázar Julio)
Argentyna/Francja
51. 1963 RW
Miasto i psy (
Vargas Llosa Mario)
Peru/Hiszpania
52. 1969 RW
Rozmowa w "Katedrze" (
Vargas Llosa Mario)
Peru/Hiszpania
53. 1993 RW
Lituma w Andach (
Vargas Llosa Mario)
Peru/Hiszpania
54. 1966 RW "José Trigo" Fernando del Paso Meksyk BPT
55. 1966 RW
Znaki tożsamości (
Goytisolo Juan)
Hiszpania
56. 1966 RW
Raj (
Lezama Lima José)
Kuba
57. 1967 RW "Volverás a Región"
Benet Juan Hiszpania BPT
58. 1967 RW
Trzy pstre tygrysy (
Cabrera Infante Guillermo)
Kuba/W.Brytania
59. 1979 RW "La Habana para un infante difunto"
Cabrera Infante Guillermo Kuba/W.Brytania
60. 1969 RW "El día que murió Marilyn" Terenci Moix Hiszpania BPT
61. 1986 DW "No digas que fue un sueño" Terenci Moix Hiszpania BPT
62. 1970 RW
Plugawy ptak nocy (
Donoso José)
Chile
63. 1970 RW "La oscura historia de la prima Montse"
Marsé Juan Hiszpania BPT
64. 1972 RW "Movimiento perpetuo"
Monterroso Augusto Gwatemala/Meksyk BPT
65. 1974 RW "Ágata, ojo de gato" José Manuel Caballero Bonald Hiszpania BPT
66. 1974 RW
Ja, Najwyższy (
Roa Bastos Augusto)
Paragwaj
67. 1975 RW "Las ninfas" Francisco Umbral Hiszpania BPT
68. 1975 RW "Mortal y rosa" Francisco Umbral Hiszpania BPT
69. 1992 RW "La leyenda del César visionario" Francisco Umbral Hiszpania BPT
70. 1976 RW "Barrio de Maravillas" Rosa Chacel Hiszpania BPT
71. 1976 RW
Pocałunek kobiety-pająka (
Puig Manuel)
Argentyna
72. 1978 RW "Extramuros"
Fernández Santos Jesús Hiszpania BPT
73. 1979 RW
Morza południowe (
Vázquez Montalbán Manuel)
Hiszpania
74. 1990 RW "Galíndez"
Vázquez Montalbán Manuel Hiszpania BPT
75. 1980 RW "Volavérunt" Antonio Larreta Urugwaj BPT
76. 1980 RW
Lulu (
Grandes Almudena (Grandes Hernández Almudena))
Hiszpania
77. 1981 RW
Bujne życie Martina (
Bryce Echenique Alfredo)
Peru
78. 1981 RW "Octubre, octubre" José Luis Sampedro Hiszpania BPT
79. 1985 RW "La sonrisa etrusca" José Luis Sampedro Hiszpania BPT
80. 1981 RW "Museo de cera" Jorge Edwards Chile/Hiszpania BPT
81. 1981 RW "Bélver Yin" Jesús Ferrero Hiszpania BPT
82. 1982 RW
Dom duchów (
Allende Isabel)
Chile/USA
83. 1983 RW "La torre herida por el rayo"
Arrabal Fernando Hiszpania BPT
84. 1983 RW
Pochmurno (
Paz Octavio) Meksyk
85. 1985 RW "El viaje a ninguna parte" Fernando Fernán Gómez Hiszpania BPT
86. 1985 RW
Listonosz Nerudy czyli Żarliwa cierpliwość (
Skármeta Esteban Antonio)
Chile
87. 1986 RW
Miasto cudów (
Mendoza Eduardo)
Hiszpania
88. 1988 RW
Fechtmistrz (
Pérez-Reverte Arturo)
Hiszpania
89. 1989 RW "Juegos de la edad tardía"
Landero Luis Hiszpania BPT
90. 1989 RW "Como agua para chocolate" Laura Esquivel Valdés Meksyk BPT
91. 1990 RW "El camino del corazón" Fernando Sánchez Dragó Hiszpania BPT
92. 1991 RW
Jeździec polski (
Muñoz Molina Antonio)
Hiszpania
93. 1992 RW
Serce tak białe (
Marías Javier (Marías Franco Javier))
Hiszpania
94. 1993 RW
Turecka namiętność (
Gala Antonio)
Hiszpania
95. 1994 RW "Azul" Rosa Regàs Hiszpania BPT
96. 1995 RW "La nada cotidiana"
Valdés Zoé Kuba/Hiszpania BPT
97. 1996 RW "Las máscaras del héroe" Juan Manuel de Prada Hiszpania BPT
98. 1997 RW
Córka kanibala (
Montero Rosa)
Hiszpania
99. 1998 RW "Beatriz y los cuerpos celestes"
Etxebarría Lucía Hiszpania BPT
100. 1999 RW "Las historias de Marta y Fernando" Gustavo Martín Garzo Hiszpania BPT
Smutne, a raczej frustrujące jest to, że około 50% powyższej listy to powieści nieprzetłumaczone na język polski (stan z dnia 23.03.2022.)
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.