1. Młokos i diabeł; Cierpienie złamanego serca (Czchartiszwili Grigorij (pseud. Akunin Boris (Akunin Borys), Borisowa Anna, Brusnikin Anatolij)) -
Bruderszaft ze śmiercią, t. 1
To cykl powieści szpiegowskich, których akcja dzieje się na przełomie XIX i XX wieku. Mocną stroną cyklu i ciekawym rozwiązaniem jest przyjęcie konwencji powieści-filmu. Treść podzielona jest na wydarzenia, które oddzielone zostały za pomocą napisów w formie ramek, jak w niemym filmie. Niewątpliwymi atutami są tu również: bogactwo ilustracji, wartka akcja, humor, wyraziste postacie, barwnie opisane realia życia w carskiej Rosji na początku XX wieku. Fabuła to głównie akcje szpiegowskie, czyli rywalizacja między wywiadami niemieckim i rosyjskim, nieporozumienia, intrygi, ale też wątki romantyczne, a wszystko to rozgrywające się w szybkim tempie, nie pozwalającym na znużenie. Akcja jest dopracowana pod względem historii i intryg. Powieść serwuje nam wachlarz ludzkich typów, nakreślonych wiarygodnie i interesująco. Każdy tom cyklu zawiera dwie mikropowieści.

Młokos i diabeł
Carska Rosja w przededniu I Wojny Światowej. Bohaterami tej części są: sztabsrotmistrz książę Kozłowski, Młokos - czyli Aleksiej Romanow, artysta-matematyk, student oraz Diabeł - czyli kapitan Josef von Teofeles, niemiecki agent wywiadu. Alosza przypadkiem wplątuję się w akcję agentów rosyjskiego kontrwywiadu, nieszczęśliwie umożliwiając ucieczkę niemieckiemu szpiegowi. Chcąc niejako odkupić swoją „winę”, angażuje się w pościg za tytułowym diabłem, zostając z czasem cennym współpracownikiem księcia Kozłowskiego.

Cierpienie złamanego serca
Akcja powieści przenosi się do Szwajcarii, gdzie działa przebiegły i zapobiegliwy Pan Sommer, który handluje ważnym informacjami, planami i dokumentami, niezwykle istotnymi w obliczu toczących się przygotowań wojennych. Strony konfliktu chętnie korzystają z jego usług, a informacje otrzymuj ten, kto zapłaci więcej. Do szwajcarskiego kurortu wyrusza grupa rosyjskich kontrwywiadowców, wcielających się w artystów estradowo-cyrkowych, których zadaniem będzie zneutralizowanie handlarza i zdobycie kluczowych dla wywiadu wojskowego dokumentów.

Podsumowując, powieść B. Akunina, to dobra rozrywka i wciągająca akcja. To także dowód na to, że dobra literatura nie musi być trudna, wydumana i wymagająca, a zachowanie rozrywkowego, miejscami zabawnego charakteru treści, nie sprawia, że traci ona swoje literackie walory. Jednak uprzedzić muszę, że język i sposób narracji jest charakterystyczny dla tego autora, dlatego nie każdemu może odpowiadać.


2. Latający słoń; Dzieci Księżyca (Czchartiszwili Grigorij (pseud. Akunin Boris (Akunin Borys), Borisowa Anna, Brusnikin Anatolij)) -
Bruderszaft ze śmiercią, t. 2
To ciąg dalszy rywalizacji wywiadowczej - Rosja vs. Niemcy - w czasie I Wojny Światowej. Świetny klimat i szpiegowskie intrygi. Niezmiennie doskonała szata graficzna, niezwykle wiarygodne rysunki ilustrujące opowiadane wydarzenia i fotografie dokumentujące część kronikarską powieści. Zachowana została, spójna z pierwszą częścią cyklu, konwencja powieści-filmu, skądinąd oryginalna i interesująca.

Latający słoń
Nie, to nie jest opowieść o słoniątku Dumbo…
Akcja powieści przenosi nas na …. frontowe lotnisko. Zawitamy do środowiska lotników Jego Carskiej Mości i weźmiemy udział w podniebnej potyczce. W tej części ponownie pojawia się kapitan Josef von Teofeles i jego „cień” Timo, których poznaliśmy w „Młokosie i diable”, a powodzenie misji niemieckiego agenta może przeważyć szalę zwycięstwa w walce powietrznej na stronę Niemiec. Kluczową więc staje się kwestia przeprowadzenia sabotażu, który zdyskredytuje konstruktora prototypowego samolotu, o niezwykłych jak na tamte czasy rozmiarach i sile rażenia, a w konsekwencji opóźni seryjną produkcję bombowca Ilji Muromca.

Dzieci księżyca
Nasz dobry znajomy z pierwszego tomu cyklu, jako doświadczony szpieg otrzymuje dosyć nietypowe zadanie, które będzie wymagało od niego udawania kogoś, kim zdecydowanie nie jest. W poszukiwaniu szpiega sprzedającego wykradzione plany wojskowe, musi przeniknąć do klubu „Dzieci księżyca”. Klubu, który skupia znudzonych, smutnych, depresyjnych, nietypowo odzianych młodych ludzi (w większości młodych). Aby wypełnić zadanie, nasz bohater ubiera się w niezwykle oryginalny strój i rusza do akcji, której celem jest odkrycie, kto zmusza córkę rosyjskiego oficera, kobietę uzależnioną od morfiny, do współpracy z wrogiem. Niebywałym atutem tej części powieści i jest barwny i sugestywny obraz nocnego życia oraz rozrywek zamkniętego, wyobcowanego, dekadenckiego środowiska ówczesnego Piotrogrodu vel Petersburga.

3. Dziwny człowiek; Grzmijcie, fanfary zwycięstwa! (Czchartiszwili Grigorij (pseud. Akunin Boris (Akunin Borys), Borisowa Anna, Brusnikin Anatolij)) - Bruderszaft ze śmiercią, t. 3
Akcja kolejnego, trzeciego tomu cyklu, rozgrywa się w drugim roku I Wojny Światowej. Ponownie spotykamy, znane już czytelnikom z dwóch pierwszych tomów, postacie – majora Josefa von Teofelesa (Zeppa) i Aleksieja Romanowa (Aloszę), agenta rosyjskiego kontrwywiadu. Bohaterowie powieści mają jeden priorytet - osiągnięcie wyznaczonego im celu. Podchodzą do swoich zadań poważnie i niezwykle kreatywnie, często stosując zaskakujące metody.

W "Dziwnym człowieku" niemiecki szpieg wysłany zostaje do Petersburga, gdzie przenika do kręgów petersburskiej śmietanki towarzyskiej, a jego misją jest zdyskredytowanie generała Żukowskiego, szefa rosyjskich służb wywiadowczych i kontrwywiadowczych. Jednak nie wszystko przebiega zgodnie z planem, a zmuszony przez sytuację do improwizacji Zepp nawiązuje kontakt z wyjątkową postacią, jedną z najbardziej tajemniczych i kontrowersyjnych w XX wieku, zwaną w powieści Pątnikiem (”jurodliwym”) - przez jednych uważanym za szarlatana, przez innych uznanym za cudotwórcę, o którym plotkowała cała Rosja. Trzeba przyznać, że obraz literacki faworyta carskiej rodziny - Rasputina - odmalowany został przez Akunina niezwykle barwnie i sugestywnie.

"Grzmijcie, fanfary zwycięstwa!". Rosjanie szykują ofensywę, a Alosza, młody agent kontrwywiadu, otrzymuje niełatwe zadanie. Musi zadbać o to, aby data i miejsce ataku do końca pozostały tajemnicą, a szpiedzy i sztab wrogiej armii nie dowiedzieli się, co planują Rosjanie. Improwizacja, pomysłowość, trudne wybory i decyzje, które ukształtują i być może zmienią Aloszę już na zawsze, to smaczki i osnowa tej minipowieści.

Teofeles i Romanow - dwie postacie, które spotkały się twarzą w twarz w pierwszym tomie cyklu, a których losy opowiadane są teraz w odrębnych historiach, czy spotkają się ponownie? A może zakończenie historii Aloszy i Zeppa zaskoczy nas wszystkich. Pora sięgnąć po czwartą część Bruderszaftu…

4. "Maria", Maria…; Żadnych świętości (Czchartiszwili Grigorij (pseud. Akunin Boris (Akunin Borys), Borisowa Anna, Brusnikin Anatolij))
Bruderszaft ze śmiercią, t. 4
Oto mamy kolejne dwie minipowieści szpiegowskie, napisane w znanej nam z wcześniejszych tomów konwencji powieści-filmu. Szata graficzna książki niezmiennie prezentuje wysoki poziom, a wstawki kończące każdą z części tomu, to zbiór fotografii dokumentujących kanwę historyczną (co niewątpliwie podnosi walory książki), na tle której snuje się opowiadana historia. Trwa I wojna światowa, w czasie której nabierają rozpędu niemiecko-rosyjskie działania wywiadowcze i kontrwywiadowcze. Sytuacja rozwijają się dynamicznie, rozwiązania zaskakują, a aby osiągnąć wyznaczony cel, każdy chwyt wydaje się dozwolony. Bohaterowie zmieniają się wraz z każdym nowym zadaniem, dorośleją, doświadczają trudnych, a niejednokrotnie dramatycznych sytuacji i przeżyć, które zmienią życie, które wiodą, ale także ich samych.

“Maria”, Maria…
Wojna trwa w najlepsze. Sytuacja na froncie jest patowa, obie strony konfliktu ponoszą ogromne straty w ludziach i uzbrojeniu. Rosja jednak zaczyna zdobywać przewagę na morzu, a to głównie dzięki okrętowi flagowemu rosyjskiej floty czarnomorskiej, krążownikowi “Cesarzowa Maria”. Josef von Teofeles - as niemieckiego wywiadu, mistrz planowania strategicznego i jednocześnie improwizowanych działań dywersyjnych - otrzymuje trudne zadanie “...zniszczyć stalowego giganta o rozmiarach połowy twierdzy Pietropawłowskiej…” (“Maria”, Maria…, Wyd. Replika 2017, str. 20). Czy podoła wyzwaniu? Jakich forteli użyje?...

“Żadnych świętości”
Car Rosji Mikołaj niemal od początku wojny mieszka w ….... pociągu, który raz przemieszcza się po osi północ-południe wzdłuż stanowisk rosyjskiej armii, innym razem na kierunku wschód-zachód podczas krótkotrwałych wypadów na tyły. Na ten czas kwaterą główną naczelnego wodza jest stacja Mohylow. Tutaj też rozgrywa się kolejny akt-odcinek opowieści. W sercu wojennej zawieruchy Niemcy przygotowują zamach na życie cara. W tym samym czasie Aleksiej Romanow, jako doświadczony i ceniony agent rosyjskiego kontrwywiadu, zostaje wysłany z misją wzmocnienia ochrony pociągu, którym podróżuje Mikołaj II. Zadanie trudne i wymagające, ale któż inny miałby sobie z nim poradzić…

5. Operacja "Tranzyt"; Batalion aniołów (Czchartiszwili Grigorij (pseud. Akunin Boris (Akunin Borys), Borisowa Anna, Brusnikin Anatolij))
Bruderszaft ze śmiercią, t. 5
Bruderszaft ze śmiercią, t. 5
Piąta i ostatnia już odsłona cyklu "Bruderszaft ze śmiercią" to kolejne dwie minipowieści utrzymane w eksperymentalnej konwencji powieści-filmu. Car Mikołaj II został obalony i nastał czas rewolucji proletariackiej. Nie wszyscy potrafią pogodzić się z takim stanem rzeczy, wojna i walka z jednym, wspólnym wrogiem rozgrywa się gdzieś na froncie, z dala od stolicy, a rozpoczęła się w Rosji bitwa o władzę, wpływy i rządy dusz. Zmiany, niepokoje, wewnętrzne podziały i nowy, rewolucyjny porządek odciskają swoje piętno na czasach i ludziach. Finezyjne plany, zaskakujące fortele, inwigilacja, zdrady, czyli szpiegowskiej opowieści ciąg dalszy.

“Operacja Tranzyt”
Rewolucja w Rosji zawłaszcza coraz to nowe terytoria i zyskuje z dnia na dzień szersze grono zwolenników. Lider bolszewików, zwany przez nich Staruszkiem, a przez Niemców Łysym przebywa w Szwajcarii. Josef von Teofeles otrzymuje nowe zadanie, ma zapewnić bezpieczny przejazd Łysego wraz z kilkoma towarzyszami, w zaplombowanym wagonie, ze Szwajcarii do Rosji. Aby tego dokonać Zepp musi przeniknąć do środowiska bolszewików, ale nie jest już tym samym szpiegiem doskonałym. Czy wykona swoje zadanie….?

“Batalion aniołów”
Czy też “Batalion śmierci” - dwa tytuły, ta sama opowieść. Aleksiej Romanow wraca z frontu do sztabu kontrwywiadu, ale okazuje się, że ten już nie istnieje. Życie jednak nie znosi pustki, więc i Alosza z kotrwywiadowcy staje się starszym instruktorem w batalionie….. kobiecym. Czy w tak kuriozalnym, wydawałoby się, miejscu będzie miał okazję wykorzystać swoje umiejętności i talent?

Borys Akunin w cyklu “Bruderszaft ze śmiercią, nie po raz pierwszy udowadnia, że jest mistrzem opowieści. Tyle że zakończenie, jakie nam zaserwował…. cóż…..