Może będę nudna i powtarzalna, ale trudno - to kolejna wybitna książka od znakomitego wydawnictwa Copernicus Center Press!

Czyż świadomość nie jest tym, co intryguje nas najbardziej? Zaskakuje? Pociąga? Powoduje, że z dumą stawiamy się wyżej od wszelkich innych istot, jako gatunek obdarzony tą niezwykłą cechą?
Po przeczytaniu kilku początkowych rozdziałów byłam pewna, że nic mnie w tej książce nie zaskoczy. Że oto otrzymałam do ręki przyzwoitą publikację, dotyczącą ewolucji, ilustrowaną minimalistycznymi, czarno - białymi grafikami (o nich będzie potem), która tylko pozwoli mi niejako "powtórzyć" wiadomości z tego działu biologii.
Jakże się myliłam!

Książka podzielona jest niejako na dwie części. Pierwsza omawia dość obszernie, choć w krótkich, łatwych do zrozumienia rozdziałach, ewolucję biosfery. Zaczynamy od tajemniczego stworzenia, zwanego LUCA (z niego my wszyscy), z zapartym tchem poznajemy takie kamienie milowe ewolucji, jak powstanie organizmów wielokomórkowych, pojawienie się fotosyntezy, wyjście zwierząt na ląd, rozwój ssaków.
Szczególne miejsce zajmuje tutaj ewolucja układu nerwowego, które to zagadnienie płynnie przenosi nas do drugiej części książki, poświęconej już tylko świadomości.

W zasadzie - do czego nawet zachęca sam autor - można byłoby czytać "Historię naszej świadomości" w dowolnej kolejności. Kto jest bardziej zainteresowany zagadnieniami z pogranicza psychologii, kognitywistyki, neurobiologii - odnajdzie się w drugiej części książki. Kogo zaś bardziej pociąga historia życia na Ziemi, z pasją będzie śledził jego kolejne etapy.
Nic u LeDoux nie jest przypadkowe. Poszczególne opowieści układają się w wielką, piękną historię, w której nasz gatunek ma swoje miejsce. Naukowe terminy wyjaśnione są jasno i zrozumiale, tak abyśmy umieli dostrzec myśl przewodnią książki - jesteśmy wynikiem procesu, który trwa nieprzerwanie od prawie czterech miliardów lat!

To nie jest książka na szybkie przeczytanie. Wymaga skupienia i czasu. W neuronaukach bowiem nic nie jest stałe, ciągle powstają nowe teorie i upadają stare, a nasz mózg, a zwłaszcza procesy w nim zachodzące, ciągle skrywa wiele tajemnic. Autor - sam wybitny neurobiolog - porusza się w tym gąszczu swobodnie, ale czytelnikowi łatwo się zgubić.

Na koniec autor przestrzega czytelnika przed nadmiernym antropocentryzmem. Bo jeśli uznać świadomość za zdolność do myślenia i reagowania na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne - to łatwo nią obdarzyć także zwierzęta...i nie tylko chodzi tu o kręgowce (a zwłaszcza ssaki).
Dobry prezent pod choinkę dla osób zainteresowanych nauką.