Jednym z wyznaczników "dobrej powieści" jest to, że autorowi udało się sprawnie, wnikliwie, wciągająco oddać (zróżnicowane) charaktery przynajmniej kilku postaci (a nie np. tylko głównego bohatera). A co powiedzieć o książce, której autor na ledwie 200 stronach zmieścił charaktery kilkunastu postaci, oddane plastycznie, nieszablonowo, każdemu nadając ledwie szkicem paru zdań indywidualny i niepłytki rys? Aby tak pisać, trzeba być jednym z najlepszych pisarzy na świecie - przekonajcie się sami z kart
Kiedy umieram (
Faulkner William)
.
Parę przykładów:
Fabuła toczy się wokół umierania matki rodziny Bundrenów - a potem wokół kwestii prób spełnienia jej przedśmiertnego życzenia, by pochowano ją w rodzinnym Jefferson. Tymczasem na przeszkodzie staje powódź, która zrywa po kolei mosty na rzece. Bundrenowie imają się więc przeróżnych sposobów, aby ją przekroczyć z trumną na wozie i dopiąć celu.
Wdowiec Anse Bundren to skrajnie leniwy chłopski filozof, który opisywany jest m.in. tak:
"(...) trzeba na to leniwego chłopa, takiego, co nie cierpi ruszać się z miejsca, żeby się już nie zatrzymał, jak raz ruszy, tak jak się kiedyś nie ruszał (...)"[89]
oraz wieloma powtórzeniami słów "Dałem jej swoją obietnicę" [109] i ich wariacji - tj. "nikogo o nic nie będę prosił".
Jeden z synów, Darl, jest dziwakiem, zna trudne słowa, jak kubizm czy proscenium - ale ludzie o nim "gadają".
Spotkany po drodze sąsiad nie rozumie kobiet, co jest pięknie ukazane takimi myślami:
"Żyję z nią już 15 lat i niech mnie cholera, jak co wiem. (...) Ale one same sobie utrudniają życie, bo nie biorą go tak, jak leci, jak mężczyźni. (...) Akurat kiedy nabierzesz pewności, żę chcą jednego, niech mnie cholera, jak nie tylko musisz zmienić zdanie, ale jeszcze jak nic oberwiesz za to, żeś myślał, że to o to idzie."
Powieść jest prawdziwie niezwykła, skłania do głębokiej i wielotorowej interpretacji czy dyskusji. Dla mnie NAJISTOTNIEJSZYM zdaniem z niej jest:
"(...) dla ludzi, dla których grzech to tylko sprawa słów, i zbawienie jest tylko sprawą słów." [138]
(c)Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autora zabronione.