"Olga, córka »Wilka«" – ostatni wywiad z Olgą Krzyżanowską.

Jedynaczka. Panna dziedziczka.

Mówi się, że za każdym wspaniałym mężczyzną, który zrobił karierę, stoi wspaniała kobieta. Za Olgą Krzyżanowską, gdańską lekarką, która niemal wprost z przychodni trafiła na szczyty polskiej polityki, stoi szereg takich kobiet: jej babka, matka, ciotki. Każda stawała w życiu przed wyzwaniem. I każda mu sprostała. Ich życiorysami można by obdzielić tłum powieściowych postaci. Są w nich ucieczki z dziećmi przez zieloną granicę, praca w konspiracji, udział w Powstaniu Warszawskim. A potem budowanie życia na gruzach.

Historie fascynujące, a co w nich najlepsze – prawdziwe.

Za Olgą stoi też wspaniały mężczyzna. Legendarny dziś dowódca AK w Wilnie, generał Aleksander Krzyżanowski, "Wilk". Dla niej jednej – tata. Taki, co uczy jeździć na nartach i rowerze, oswaja z końmi, tańczy, by rozbawić małą Oleńkę, gdy chora. Tragicznie zmarły w komunistycznym więzieniu, w jednej z ostatnich wiadomości przestrzega ją, że polityka to brudna rzecz.

Nie posłuchała. Panna z dobrego domu (kto dziś wie, czym był "dobry dom"?), dziedziczka – nie rodowego bogactwa, bo nie istniało, ale tradycji i zasad, już jako dojrzała kobieta weszła do polityki. I odniosła sukces.

Miała szczęście: akurat zwyciężył Wałęsa i ludzie "Solidarności" doszli do władzy. Olga Krzyżanowska, posłanka, wicemarszałek Sejmu, senator stała się jedną z twarzy rewolucji, za którą podziwiał Polskę świat. Pokazała, że można być politykiem, a jednocześnie wiedzieć od zawsze, że "pewnych rzeczy się po prostu nie robi". Noblesse oblige.

Żyjąca w otoczeniu nowoczesnych, odważnych i wolnych kobiet przez myśl nie przeszło, że mogłaby nie być równa mężczyznom – że trzeba w jakiś szczególny sposób chronić prawa kobiet. Po latach uznała jednak, że tak.

Coraz mniej spotyka się podobnych ludzi, "już takich nie robią". Teraz Olga Krzyżanowska stanęła za Magdą i Natalią, swoją córką i wnuczką. Masa pracy przed nimi… dziedzictwo zobowiązuje.


[Wydawnictwo Agora, 2021]