Użytkownik: jolietjakeblues 13.09.2021 11:57 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Stanisław Lem (1921-2006)

Prozaik, filozof nauki, futurolog, publicysta, teoretyk literatury science fiction i krytyk literacki. Urodził się we Lwowie, gdzie spędził dzieciństwo i studiował medycynę, ocalał z lwowskiego getta, po wojnie osiadł z rodziną w Krakowie, zarzucił praktykę lekarską i zajął się pisaniem. Po nieudanych (z wyjątkiem powieści "Szpital Przemienienia") próbach tworzenia prozy realistycznej wziął się do fantastyki, prędko wyrastając na czołowego reprezentanta tego gatunku na świecie i podejmując, w oryginalny sposób, problemy podróży kosmicznych i kontaktu z innymi cywilizacjami, rozwoju nauki, utopii i życia społecznego, sztucznej inteligencji, granic ludzkiego poznania, rozmaitych form życia. Do jego najważniejszych dokonań należą powieści: "Eden" (1959), "Powrót z gwiazd" (1961), "Solaris" (1961), "Niezwyciężony" (1964), "Głos Pana" (1968), "Fiasko" (1987), cykle opowiadań: "Bajki robotów" (1964), "Cyberiada" (1965), "Dzienniki gwiazdowe" (1967), "Opowieści o pilocie Pirxie" (1968), rozprawy "Summa technologiae" (1964), "Filozofia przypadku" (1968). Opowiadanie "Terminus" pochodzi z cyklu opowieści o pilocie Pirxie", wspomnienie Ijona Tichego o profesorze Zazulu - z "Dzienników gwiazdowych".

Stanisław Lem, "Terminus", "Ze wspomnień Ijona Tichego III", w: "Opowieści niesamowite z języka polskiego (5)", Państwowy Instytut Wydawniczy, 2021, wybór, wstęp i noty o autorach Piotr Paziński

Użytkownik: jolietjakeblues 17.09.2021 08:35 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Józef Korzeniowski (1797-1863)P

Powieściopisarz, nowelista, dramaturg i pedagog, jeden z czołowych twórców dramatu romantycznego, a zarazem prekursor krytycznego realizmu, powieści psychologicznej i pozytywizmu, stryj Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Był absolwentem Liceum Krzemienieckiego, nauczycielem Zygmunta Krasińskiego, następnie dyrektorem gimnazjów w Charkowie i Warszawie. Jego obszerna twórczość literacka obejmuje m.in. dramaty "Dymitr i Maria" (1828), "Karpaccy górale" (1843), liczne komedie obyczajowe ("Doktor medycyny", "Pani kasztelanowa", "Majster i czeladnik"), powieści "Spekulant" (1845), "Kollokacja" (1846), "Garbaty" (1853), a zwłaszcza czterotomowe dzieło epickie "Krewni" (1855), uważane za szczytowe osiągnięcie powieści obyczajowej polskiego romantyzmu. Niektóre jego nowele, takie jak "Narożna kamienica", zdradzają fascynację "czarnym romantyzmem" i powieścią gotycką. Obecne są w nich elementy grozy i niesamowitości, choć przesłanie zazwyczaj jest nieco dydaktyczne.

Józef Korzeniowski, "Narożna kamienica"

Użytkownik: jolietjakeblues 29.09.2021 18:20 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Wacław Filochowski (1889-1944).

Dziennikarz i prozaik, autor reportaży i popularnych powieści fantastycznych. Legionista, następnie podkomendny generała Dowbora-Muśnickiego w I Korpusie Polskim, po wojnie obrał karierę dziennikarską. Pracował w "Gazecie Warszawskiej", kierując działem literackim, potem w "Warszawskim Dzienniku Narodowym", gdzie drukował felietony, relacje z licznych podróży (do Włoch, Jugosławii, Algieru, Palestyny) i własną prozę. Ogłosił m.in. zbiory nowel "Chińskie cienie" (1921), "Czarci młyn" (1922) oraz powieści przygodowe "Człowiek w ciemnych okularach" (1924), "Przez kraj wód, wichrów i zwierząt" (1926), notatki z podróży do Palestyny "Ziemia dwakroć obiecana" (1937) i Czechosłowacji "Cierpkie pobratymstwo" (1938). W twórczości stricte literackiej nie stronił od fantastyki i chętnie wykorzystywał modne tematy okultystyczne. Nowela "Amulet Ozirisa" (1922) to romans szpiegowski z wyższych sfer II Rzeczypospolitej, a po trosze opowieść grozy w egipskich dekoracjach.

Wacław Filochowski, "Amulet Ozirisa"

Użytkownik: jolietjakeblues 01.11.2021 13:48 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Bolesław Leśmian (1877-1937)

Poeta, prozaik, dramaturg, krytyk literacki, eseista i tłumacz. Zaczynał jako modernista związany z kręgiem "Chimery" Zenona Przesmyckiego i wielbiciel filozofii Nietzschego i Bergsona, pisał po rosyjsku wiersze symbolistyczne, by następnie porzucić symbolizm i wypracować dojrzały styl poetycki, świadomie grający konwencjami i motywami Młodej Polski, skupiony na różnych zagadnieniach metafizycznych, erotyce, niebycie i śmierci. Jego przebogaty, pełen neologizmów język czerpie z ballady romantycznej i pieśni ludowej, a podszyta niepokojem wyobraźnia wiele zawdzięcza modernistycznym (i ludowym) fascynacjom tym, co w przyrodzie niesamowite i nie z tego świata. Pozostawił cztery książki poetyckie: "Sad rozstajny" (1912), "Łąka" (1920), "Napój cienisty" (1936), "Dziejba leśna" (1938), zbiory baśni prozą: "Klechdy sezamowe" (1913), "Przygody Sindbada Żeglarza" (1913), "Klechdy polskie" (1956), recenzje, eseje literacko-filozoficzne, dramaty ("Skrzypek opętany, "Zdziczenie obyczajów pośmiertnych") oraz przekłady kilkunastu opowiadań Edgara Allana Poego. Opowiadanie "Błędny ognik", zdradzający urzeczenie Poem, to jeden z trzech tekstów z cyklu "Legendy tęsknoty", ogłoszony w 1904 roku na łamach "Chimery".

"Opowieści niesamowite z języka polskiego (5)", wybór, wstęp i noty o autorach Piotr Paziński, PIW, 2021

Użytkownik: jolietjakeblues 11.11.2021 11:47 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Stefan Grabiński (1887-1936)

Nowelista, powieściopisarz i dramaturg, klasyk polskiej literatury grozy. Większość życia, z wyjątkiem podróży do Austrii, Włoch i Rumunii, spędził w Galicji, w Przemyślu i we Lwowie, gdzie pracował jako nauczyciel gimnazjalny i próbował utrzymać się z pisania. Od studiów chorował na gruźlicę, ostatnie lata spędził w sanatoriach, umarł w nędzy. Głęboko religijny, pasjonował się spirytyzmem, parapsychologią, demonologią, filozofią Bergsona i Jamesa, fotografią i filmem. Był wielbicielem prozy Edgara Allana Poego. Największe uznanie zyskał jako autor opowiadań utrzymanych w różnych rejestrach niesamowitości (horror, demoniczny erotyzm, mediumizm, psychologia, paranauka), układanych w cykle: "Na wzgórzu róż" (1918), "Demon ruchu" (1919), "Szalony pątnik" (1920), "Księga ognia" (1922), "Niesamowita opowieść" (1922), "Namiętność" (1930). Spóźnioną sławę przyniósł mu zwłaszcza "Demon ruchu" - cykl nowel osnutych wokół motywu pociągu i stacji kolejowej. Jego powieści: "Salamandra", "Cień Bafometa", "Wyspa Itongo", przesycone okultyzmem i nużącą ezoteryką, nie odniosły większego sukcesu. Dwa zamieszczone tu opowiadania reprezentują różne nurty twórczości Grabińskiego. "Czad" (1919) to fantazja erotyczna; "Błędny pociąg" (1919) - fantastyka kolejowa.

Użytkownik: jolietjakeblues 11.11.2021 11:56 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Stanisław Baliński (1898-1984)

Poeta, prozaik, tłumacz, dyplomata. W dwudziestoleciu związany z grupą Skamander, niekiedy nazywany szóstym skamandrytą. Wiele lat spędził za granicą jako urzędnik MSZ, m.in. w Chinach, Brazylii i Persji. Od II wojny na emigracji, współpracował z Wolną Europą i Głosem Ameryki, prasą polonijną, zmarł w Londynie. Wiersze, utrzymane w melancholijnym, klasycyzującym stylu bliskim skamandrytom, publikował na łamach "Skamandra" i "Wiadomości Literackich", a po wojnie - londyńskich "Wiadomości". Wydał tomy wierszy: "Wieczór na Wschodzie" (1928), "Wielka podróż" (1941), "Tamten brzeg nocy" (1942), "Ballady i pieśni emigranckie" (1948), i dwa zbiory opowiadań fantastycznych i grozy, bliskie atmosferą niektórym nowelom Poego i Grabińskiego, ale też literaturze SF: "Miasto księżyców" (1924) i "Talizmany i wróżby" (1965). Fantasmagoryczna nowela "Koniec rodziny Jasnych", z akcją osadzoną w kresowym dworze, pochodzi z pierwszego zbioru.

Użytkownik: jolietjakeblues 11.01.2022 11:36 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Józef Relidzyński (1886-1964)
Poeta, prozaik, scenarzysta i dziennikarz. Debiutował przed I wojną opowiadaniami i wierszami o tematyce patriotycznej. Podczas I wojny w Legionach, w dwudziestoleciu pracował w instytucjach wojskowych, redagował miesięcznik "Lot Polski" poświęcony sprawom obronności kraju, od 1932 roku kierował Centralnym Biurem Filmowym przy MSW (cenzura filmów), działał w polskim oddziale PEN Clubu. Podczas II wojny odbył szlak bojowy z armią Andersa i pozostał na emigracji w Anglii, publikował w prasie polonijnej. Związany z piłsudczykami, tworzył tradycyjną lirykę o tematyce żołnierskiej i niepodległościowej: "Wieją wiosenne wiatry. Poezje wolnościowe i legionowe" (1916), "Nad żołnierza nie masz pana..." (1921), "Nike Legionów" (1922). W innej tonacji wypowiadał się jako prozaik, pisząc popularne romanse ("Niewolnica miłości", zekranizowana w 1923 roku) oraz scenariusze filmowe ("Tajemnica przystanku tramwajowego", film niemy z 1922 roku) i obyczajowe opowiadania grozy, zebrane w tomach "Czarna dama" (1927) i "Powrót z tamtego świata" (1928). "Przygoda Huberta Pogody" pochodzi z drugiego zbioru.

Użytkownik: jolietjakeblues 23.02.2022 09:47 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Zygmunt Krasiński (1812-1859)

Poeta, dramatopisarz, nowelista i epistolograf, filozof, mistyk, myśliciel polityczny i religijny, arystokrata, czołowa postać romantyzmu polskiego. Uznawany za trzeciego z wieszczów narodowych, a dziś także - za duchowego patrona obozu konserwatywnego. Do największych pisarskich dokonań Krasińskiego należą powieść historyczna "Agaj-Han" (1833), dramaty polityczno-moralne "Nie-Boska komedia" (1835) i "Irydion" (1836), religijno-historiozoficzne "Psalmy przyszłości" (1850) oraz obszerna korespondencja - zwłaszcza z ojcem i wieloletnią kochanką Delfiną Potocką. Nowele "Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki" (1830) oraz "Zamek Wilczki" (ok. 1830) pochodzą z wczesnego okresu twórczości Krasińskiego, gdy mieszkał w dobrach rodzinnych w Opinogórze pod Ciechanowem i zafascynowany angielskimi romansami grozy i francuską beletrystyką przygodową, próbował swoich sił w powieści gotyckiej i historycznej, osadzonej w różnych epokach I Rzeczypospolitej. Okres ten określa się, za Marią Janion, gotycyzmem opinogórskim.

"Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki", "Zamek Wilczki"

Użytkownik: jolietjakeblues 28.02.2022 10:50 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Janusz Meissner (1901-1978)

Powieściopisarz, nowelista i lotnik. Ukończył szkołę pilotów, w latach 1926-1939 uczył pilotażu w Dęblinie i Krakowie, jako pilot walczył też na frontach II wojny światowej, w kampanii wrześniowej, a następnie w RAF, był korespondentem radiowym i autorem pogadanek na tematy lotnicze. W 1946 roku wrócił do Polski i zajął się twórczością literacką. Napisał ogółem 48 książek, przeważnie popularnych powieści przygodowych i edukacyjnych, z czego 33 o tematyce lotniczej (pozostałe - marynistycznej i sportowej), często osnutych na kanwie własnych doświadczeń pilota i instruktora lotnictwa lub otwarcie autobiograficznych, m.in. "Eskadra" (1928), "Szkoła orląt" (1930), "Skrzydła nad Arktykiem" (1938), "Niebieskie drogi" (1954), "Wiatr w podeszwach" (1971). We wczesnym okresie twórczości nie stronił od tematyki niesamowitej, przywołując rozmaite legendy lotnicze o zaginionych samolotach, niewyjaśnionych katastrofach i zdumiewających przygodach pilotów na ziemi i w przestworzach. Opowiadanie "Dziwny pasażer" (1931) pochodzi z tomu "Licznik z czerwoną strzałką", a "Hangar nr 7" (1932) to tytułowe opowiadanie z kolejnego zbiorku.

"Dziwny pasażer", "Hangar nr 7"

Użytkownik: jolietjakeblues 05.03.2022 15:30 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Konstanty Górski (1862-1909)

Poeta, krytyk, tłumacz, historyk sztuki, badacz literatury XVII i XVIII wieku. Studiował literaturę i sztukę w Berlinie, od roku 1891 wykładał dzieje malarstwa i stylów w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, z przerwą na lata 1896-1899, kiedy organizował stację naukową Akademii Umiejętności w Paryżu i kierował tamtejszą Biblioteką Polską. Jako Spectator był recenzentem teatralnym krakowskiego "Czasu", jako uczony - autorem studiów o epoce Jana III Sobieskiego, bajkach Krasickiego i poezji Karpińskiego. Jako poeta wydał dwa zbiory wierszy w stylu parnasizmu: "Liście wiosenne" (1879), "Wierszem" (1904), przekładał też Horacego, Katullusa i Wergiliusza. "Bibliomana" napisał na konkurs literacki "Czasu" i otrzymał za niego III nagrodę w 1895 roku. Nowela uzyskała rozgłos jako manifest podejmujący patriotyczne obowiązki literatury, ale jej nastrój, a zwłaszcza postać tajemniczego bibliotekarza tułacza, wiele zawdzięczają popularnym powieściom grozy.

"Biblioman"

Użytkownik: jolietjakeblues 12.03.2022 17:21 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Jan Barszczewski (1790-1851)

Poeta, prozaik, zbieracz folkloru polskiego i białoruskiego. Urodził się w małej wsi nad jeziorem Nieszczerdo w powiecie połockim. Był synem duchownego grekokatolickiego (podług innych źródeł: drobnego szlachcica), studiował w kolegium jezuickim w Połocku, przez jakiś czas pracował jako guwerner w Petersburgu, gdzie zetknął się z Adamem Mickiewiczem, który podobno czytał i poprawiał jego utwory, oraz Tarasem Szewczenką. W Petersburgu w latach czterdziestych redagował literacki almanach "Niezabudka". Choć wiele podróżował, także do Europy Zachodniej, większą część życia spędził na Witebszczyźnie, tam zbierał po wsiach podania i pieśni ludowe, którym nadawał formę literacką i przetwarzał we własnej poezji. Pozostawił po sobie m.in. zbiory wierszy, w języku polskim i białoruskim, oraz czterotomowe, onegdaj bardzo popularne dzieło "Szlachcic Zawalnia, czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach" (1844-1846). Nowela "Włosy krzyczące na głowie" pochodzi z tomu III.

"Włosy krzyczące na głowie"

Użytkownik: jolietjakeblues 18.03.2022 10:47 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Józef Maksymilian Ossoliński (1748-1826)

Powieściopisarz, poeta, publicysta, historyk literatury, tłumacz, bibliofil, kolekcjoner, leksykograf, działacz społeczny, prekursor badań nad dziejami Słowiańszczyzny, polityk i mecenas. Absolwent warszawskiego kolegium jezuitów, po rozbiorach osiadł wpierw w dobrach Ossolińskich w Galicji, następnie w Wiedniu, gdzie piastował wysokie urzędy na dworze Habsburgów. W 1817 roku stworzył we Lwowie istniejący do dziś Zakład Narodowy im. Ossolińskich, tam patronował pracom Samuela Bogumiła Lindego, twórcy "Słownika języka polskiego". Jako pisarz był autorem dialogów dydaktycznych i powiastek filozoficznych, przekładów z literatury antycznej, memoriałów politycznych i rozpraw naukowych z zakresu historii literatury polskiej i historii Słowian oraz pisanych i uzupełnianych przez lata, wydanych pośmiertnie (1852) "Wieczorów badeńskich, czyli powieści o strachach i upiorach" - zbioru, w którym Ossoliński w oświeceniowym duchu obalał przesądy i zabobony dotyczące spraw nadprzyrodzonych. Cztery zamieszczone tu opowieści pochodzą z tego tomu.

"Nieboszczyk i nieboszczyk", "Czarownica", Mara", "Upiór"

Użytkownik: jolietjakeblues 18.03.2022 12:25 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Antoni Lange (1862-1929)

Poeta, prozaik, tłumacz, dramaturg, publicysta, popularyzator nauk przyrodniczych oraz kultury francuskiej i orientalnej, filozof i mistyk. Zaczynał jako pozytywista, studiował języki wschodnie i filozofię w Paryżu, gdzie zetknął się z kręgiem Mallarmégo. Jako poeta młodopolski tworzył liryki osadzone w tradycji parnasizmu i symbolizmu, odzwierciedlające jego zamiłowania do mitologii śródziemnomorskiej, ezoteryki i myśli Dalekiego Wschodu oraz klasycyzujące poematy i sonety, zebrane w tomach "Rozmyślania" (1906) i "XXVII sonetów" (1914). Tłumaczył Szekspira i Miltona, angielskich romantyków i francuskich symbolistów, układał antologie mitów egipskich, babilońskich i indyjskich. Pierwszy w Polsce przekładał Baudelaire'a i Poego, przełożył też sławną powieść "Golem" Meyrinka i opowieści fantastyczne E.T.A. Hoffmanna. Wuj Bolesława Leśmiana, który przejął jego zainteresowania mistyką Wschodu i Edgarem Allanem Poem. Lange prozaik był prekursorem polskiej literatury fantastycznonaukowej. Do najwyżej cenionych jego dokonań należą okultystyczna, antyutopijna powieść "Miranda" (1924) i tom opowiadań "W czwartym wymiarze" (1912), z którego pochodzi opowiadanie "Rebus".

Użytkownik: jolietjakeblues 07.04.2022 09:41 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Sygurd Wiśniowski (1841-1892)

Powieściopisarz, nowelista, reportażysta i podróżnik. Wywodził się z Galicji i już jako nastolatek podróżował do Turcji, Rumunii i Włoch, gdzie zaciągnął się do oddziałów Garibaldiego. W latach 1862-1872 przebywał w Australii, Nowej Zelandii i na Fidżi, bywał marynarzem, rolnikiem, poszukiwaczem złota i dziennikarzem. W 1872 roku wrócił do Lwowa i podjął współpracę z "Gazetą Narodową", która wysłała go jako reportera do Stanów Zjednoczonych. Ostatnie lata życia spędził znów w Galicji, zostawszy nafciarzem. Jego reportaże zebrane w tomach "Dziesięć lat w Australii" (1873), "Obrazki z życia amerykańskiego" (1874), "Listy z Czarnych Gór" (1875), "Dzieci królowej Oceanii" (1877), cieszyły się wzięciem i zbierały doskonałe recenzje, m.in. Marii Konopnickiej i Henryka Sienkiewicza. W późniejszych latach Wiśniowski realizował się jako nowelista, pisząc m.in. klasyczną opowieść grozy "Niewidzialny" (1881).

Użytkownik: jolietjakeblues 07.04.2022 09:42 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Mieczysław Smolarski (1888-1967)

Powieściopisarz, poeta i historyk literatury. W dwudziestoleciu urzędnik państwowy, udzielał się w życiu literackim, założył Zrzeszenie Beletrystów Polskich (działające w latach 1929-1937), podczas wojny był więźniem Pawiaka, po wojnie - przez rok kustoszem muzeum w Nieborowie. Jako zawodowy literat opublikował kilkadziesiąt powieści, przede wszystkim historycznych, poświęconych wybitnym postaciom (Kopernik, Marco Polo, Władysław Warneńczyk), i przygodowych: "Warneńczyk" (1921), "Poszukiwacz złota" (1927), "Światło nad księgami" (1954), "W złoconych pałacach wielkiego chana" (1954). Rozgłos przyniosła mu antyutopijna i pacyfistyczna powieść fantastycznonaukowa "Miasto światłości" (1924), w której Smolarski opisał koniec Ziemi, zniszczonej przez serię kataklizmów wywołanych przez człowieka, wojny i niekontrolowany postęp techniczny. Antywojenne opowiadanie "Ostatni taniec na statku »Makaber«", przypominające nastrojem niektóre nowele Poego i Hoffmanna, pochodzi z tomu "Niezwykły kryształ" (1928).

Użytkownik: jolietjakeblues 07.05.2022 07:37 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Władysław Stanisław Reymont (1867-1925)

Powieściopisarz i nowelista, społecznik i działacz kulturalny, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1924 roku. Za młodu był krawcem, członkiem wędrownej trupy aktorskiej, urzędnikiem na kolei, wreszcie dziennikarzem i reportażystą. Jako pisarz debiutował nowelami naturalistycznymi, ukazującymi życie codzienne robotników, kolejarzy i chłopów, ale i środowisk aktorskich, którym poświęcił później nowelę "Lili" oraz powieści "Komediantka" (1896) i "Fermenty" (1897). W literaturze polskiej odcisnął się przede wszystkim za sprawą dwóch monumentalnych powieści społecznych: "Ziemi obiecanej" (1899) oraz "Chłopów" (1904-1909). Tematyką niesamowitą Reymont pasjonował się przynajmniej od 1890 roku, kiedy w Częstochowie nawiązał kontakty ze spirytystami. Świadectwem tych zainteresowań jest zwłaszcza powieść "Wampir" (1911), z barwnymi opisami seansów spirytystycznych i środowisk okultystów w postwiktoriańskim Londynie, ale też kilka opowiadań drążących tematykę snu, halucynacji i mediumizmu, wśród nich prezentowana tu "Dziwna opowieść" (1908).

Użytkownik: jolietjakeblues 13.07.2022 10:44 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Franciszek Mirandola (właśc. Franciszek Pik, 1871-1930)

Poeta, prozaik i tłumacz, działacz socjalistyczny. Z wykształcenia farmaceuta i filozof, z zawodu aptekarz i literat, pseudonim przybrał na pamiątkę włoskiego poety, polihistora i ezoteryka Giovanniego Pico della Mirandoli. Autor młodopolskich liryków zebranych w tomach "Liber tristium" (1898) i "Liryki" (1901), groteskowych opowiadań antywojennych, artykułów i wierszy o tematyce rewolucyjnej, zamieszczanych w prasie związanej z PPS. Po I wojnie zarzucił własną twórczość literacką i stał się płodnym tłumaczem poezji i prozy francuskiej (Baudelaire, Mallarmé, Verlaine, Maeterlinck), niemieckiej (Schiller, Goethe, Novalis), angielskiej (Defoe, Kipling), skandynawskiej (Lagerlöf, Hamsun). Pasjonował się ezoteryką, fotografią i filmem. Umarł w biedzie. Jeszcze przed wojną Mirandola zaczął na łamach krakowskich czasopism ("Lamus" i "Maski") drukować ekspresjonistyczne opowiadania fantastyczne i niesamowite, zebrane w tomie "Tropy" (1919). Odzwierciedlają jego zainteresowania spirytyzmem, mistyką Wschodu, psychoanalizą i parapsychologią. Dwa przedstawione tu teksty pochodzą z tego zbioru.

Użytkownik: fugare 13.07.2022 12:55 napisał(a):
Odpowiedź na: Franciszek Mirandola (wła... | jolietjakeblues Pamięć bywa zawodna. Dopóki nie przeczytałam całej informacji nazwisko Pana Mirandoli wydawało mi się dziwnie znajome, ale teraz mam już pewność, że z twórczości którą pozostawiła po sobie Lagerlöf Selma Ottiliana Lovisa, na pewno czytałam w jego tłumaczeniu, doskonałym zresztą :
Tętniące serce (Lagerlöf Selma Ottiliana Lovisa) i Gösta Berling (Lagerlöf Selma Ottiliana Lovisa)
Oczywiście nie znam szwedzkiego, żeby w pełni ocenić i porównać do oryginału, ale obie książki są niezwykle poetyckie i bardzo pięknym językiem opowiedziane.

Użytkownik: jolietjakeblues 09.08.2022 10:09 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Roman Zmorski (1822-1867)

Poeta, tłumacz, folklorysta, działacz niepodległościowy, panslawista, ważna postać Cyganerii warszawskiej. Dzieciństwo i młodość spędził w Warszawie i na Mazowszu - jako student, następnie konspirator i radykalny działacz społeczny, współpracownik Edwarda Dembowskiego. W latach 1842-1843 wędrował jako etnograf po Mazowszu, zbierając podania ludowe i agitując chłopów. W 1843 roku opuścił Kongresówkę, ukrywał się w Wielkopolsce, tułał po Europie, bywał na Łużycach i Bałkanach, podróżował do Konstantynopola w tajnej misji dyplomatycznej i propagował idee pansłowiańskie. W 1858 roku wrócił do Warszawy, gdzie uwięziono go w Cytadeli za wydawanie nielegalnych czasopism. Zmarł w biedzie w Dreźnie, jako emigrant po powstaniu styczniowym. Był autorem wielu ballad romantycznych oraz dramatów ("Lesław", "Wieża siedmiu wodzów"), nawiązujących do legend słowiańskich i pogańskich podań ludowych, pełnych motywów śmierci i grozy, nadto tłumaczem liryki serbskiej i popularyzatorem folkloru. W 1852 roku ogłosił we Wrocławiu antologię "Podania i baśnie ludu na Mazowszu", z której pochodzą trzy zamieszczone tu opowiadania.

"Strzyga", "Ucieczka", "Skarb ukryty"

Użytkownik: jolietjakeblues 23.10.2022 18:40 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Jerzy Sosnkowski (1894-1945)

Prozaik, grafik, architekt i scenograf. Młodszy brat generała Kazimierza Sosnkowskiego. Legionista, absolwent Politechniki, w dwudziestoleciu wzięty architekt oraz projektant scenografii dla teatrów warszawskich. Był jednym z założycieli, a w latach 1931-1934 redaktorem naczelnym branżowego miesięcznika "Wnętrze", poświęconego meblarstwu i projektowaniu wnętrz. Zaprojektował m.in. kino Atlantic w Warszawie, nowoczesne domy mieszkalne Funduszu Kwaterunku Wojskowego, wystrój eleganckiej restauracji Żywiec oraz wiele mebli. Współpracował, jako rysownik i reporter, z "Tygodnikiem Ilustrowanym" i miesięcznikiem "Naokoło Świata". Opublikował kilka zbiorów nowel: "Dom Filozofów" (1923), "Bosman Finta" (1926), "Żywe powietrze" (1926), "Radiomiłość" (1927), łączących grozę i fantastykę z tematyką marynistyczną i lotniczą, oraz powieść fantastycznonaukową "Auto, Ty i Ja" (1925). Opowiadania "Lot w zaświaty" i "Duch Białego Szczytu" pochodzą odpowiednio z tomów "Bosman Finta" i "Żywe powietrze".

Użytkownik: jolietjakeblues 04.01.2023 11:58 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Anna Mostowska (ok. 1762 - ok. 1811)

Powieściopisarka, tłumaczka, autorka zaginionych sztuk teatralnych. Urodziła się na Litwie, w rodzinie Radziwiłłów. Jej drugim mężem był wydawca i polityk Tadeusz Mostowski, wielbiciel oświecenia i znawca literatury francuskiej. Ostatnią dekadę XVIII wieku Mostowska spędziła w Niemczech, Włoszech i Francji, gdzie zetknęła się z modną powieścią gotycką. Po rozpadzie burzliwego i nieudanego małżeństwa i powrocie do rodzinnego Zasławia zaczęła przekładać opowiadania francuskie i niemieckie i pisać, "ku rozrywce i moralnemu pouczeniu", własne utwory, oryginalne i parafrazowane, które w latach 1806-1809 ukazywały się w oficynie Józefa Zawadzkiego w Wilnie. Były to m.in. "Posąg i Salamandra" (przekład dzieła Christopha Martina Wielanda), "Miłość i Psyche" (na motywach Apulejusza), powieści historyczne "Matylda i Daniło", "Zamek Koniecpolskich", "Astolda" oraz prezentowana tu nowela "Strach w Zameczku". Przez lata lekceważona i deprecjonowana jako autorka konwencjonalnych romansów sentymentalnych i naśladowniczka zagranicznych mód, dziś uznawana jest za pionierkę polskiej literatury gotyckiej.

"Strach w Zameczku: Powieść prawdziwa"

Użytkownik: jolietjakeblues 04.01.2023 12:13 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Józef Tyszkiewicz (1880 - 1944)

Historyk, publicysta, prozaik. Zasłynął przede wszystkim jako bezkompromisowy publicysta katolicki, autor rozpraw i popularnych broszur poświęconych dziejom Kościoła i obronie cywilizacji łacińskiej przed knowaniami liberałów i bezbożników: "Cud a nauka" (1926), "Darwinizm a ewolucja" (1926), "Eurazja" (1928), "Inkwizycja hiszpańska" (1929), "Kontrrewolucja" (1931). Ogłosił również powieść sensacyjną w dekoracjach egipskich "Tajemnica wielkiej piramidy" (1927) oraz eklektyczny tom nowel "Dziwne opowieści" (1929), w którym znalazły się opowiadania fantastyczne, groteskowe i obyczajowe. Opowiadanie "Seans", zamierzone przez Tyszkiewicza jako przestroga przed panoszącym się okultyzmem, jest dziś przede wszystkim satyrą na mieszczańską modę na spirytyzm i historie z dreszczykiem.

"Seans"

Użytkownik: jolietjakeblues 04.01.2023 12:25 napisał(a):
Odpowiedź na: - Piotr Paziński: Gotycyz... | jolietjakeblues Bruno Schulz (1892-1942)

Prozaik, grafik, rysownik, malarz i krytyk literacki. Urodził się w Drohobyczu w rodzinie kupieckiej i tam - z przerwami na studia politechniczne we Lwowie i Wiedniu i wyjazdy na wakacje i wystawy prac plastycznych - spędził większość życia, uczył rysunków w gimnazjum, współpracował z grupą artystyczną Kalleia, tworzył grafiki i prozę, tam zginął na ulicy, zastrzelony przez gestapowca podczas jednej z akcji likwidacyjnych drohobyckiego getta. Pierwsze teksty literackie Schulz tworzył już na początku lat dwudziestych, ale dopiero tom opowiadań "Sklepy cynamonowe" (1934), pisany bujnym, pełnym austro-węgierskich archaizmów językiem, przyniósł mu krótkotrwałą sławę. Kolejne opowiadania zostały zebrane w drugiej i ostatniej książce - "Sanatorium pod Klepsydrą" (1937). W ostatnich latach Schulz pracował nad zaginioną powieścią "Mesjasz" i ogłosił kilka opowiadań. Jego oryginalna proza i korespondująca z nią twórczość plastyczna na różne sposoby podejmują temat "mityzacji rzeczywistości", stanowiąc próbę uchwycenia pojedynczego ludzkiego życia jednocześnie w "wyższym" porządku mitycznym, jak i w "niższym" porządku materii - siedlisku indywidualnych pragnień, marzeń sennych, erotyki i przeżywania czasu. Nastrój grozy i niepewności istnienia dochodzi silnie do głosu w opowiadaniu "Sanatorium pod Klepsydrą".

"Sanatorium pod Klepsydrą"