Problematyka żydowska podejmowana przez Orzeszkową, np. w noweli "Silny Samson", umożliwiła autorce zobrazowanie problematyki narodowej. Za pośrednictwem ukrytej ironii atakowała wszystkich tych, którzy nauczyli się postrzegać Żydów jako bogaczy oraz wrogów chrześcijaństwa. W sylwetkach Żydów zaakcentowała trudne i zmienne koleje losu "narodu wybranego" oraz pracowitość, obowiązkowość i zapobiegliwość. Tym sposobem pozorne "wady" zamieniła w zalety.


[Książka i Wiedza, 1950]