Dodany: 19.12.2020 16:26|Autor: LouriOpiekun BiblioNETki

Książki i okolice> Kącik językowy

Nazwy ludzi/stworzeń z literatury


Ponieważ w updacie 43. do Oficjalnego Słownika Polskiego Scrabblisty dopuszczalne stało się słowo "wiedźmin" (jako wyraz pospolity), to czy znacie inne wyrazy, które zostały wymyślone przez pisarzy, a weszły do języka potocznego? Chodzi oczywiście o przypadki, gdzie literatura była pierwsza, czyli np. wampir czy smok odpadają.
Wyświetleń: 2319
Dodaj komentarz
Przeczytaj komentarze
ilość komentarzy: 21
Użytkownik: janmamut 19.12.2020 17:31 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
Robot został wprowadzony przez Čapka.
Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 19.12.2020 17:51 napisał(a):
Odpowiedź na: Robot został wprowadzony ... | janmamut
O, to dobry przykład!
Użytkownik: wwwojtusOpiekun BiblioNETki 19.12.2020 20:40 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
myślozbrodnia, nowomowa?
Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 19.12.2020 21:01 napisał(a):
Odpowiedź na: myślozbrodnia, nowomowa? | wwwojtusOpiekun BiblioNETki
Dzięki, nowomowa jest, myślozbrodnia niedopuszczalna :)
Użytkownik: wwwojtusOpiekun BiblioNETki 19.12.2020 23:05 napisał(a):
Odpowiedź na: Dzięki, nowomowa jest, my... | LouriOpiekun BiblioNETki
No to może jeszcze "odyseja" się nada :-)
Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 20.12.2020 14:50 napisał(a):
Odpowiedź na: No to może jeszcze "odyse... | wwwojtusOpiekun BiblioNETki
No całkiem całkiem! Choć to już tak wiekowe - zupełnie inna klasa słowa niż "wiedźmin" ;)
Użytkownik: Sten 20.12.2020 09:41 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
Stalker. Nie w sensie psychofana śledzącego celebrytki, tylko poszukiwacza/eksploratora niebezpiecznych/opuszczonych/skażonych miejsc/obszarów. Po raz pierwszy pojawili się w "Pikniku na skraju drogi" Strugackich, który zainspirował twórców "Uniwersum Metra 2033", czy serii S.T.A.L.K.E.R.

Stalkerzy weszli nawet do obiegowego słownictwa; nazywano tak osoby nielegalnie zapuszczające się do strefy czarnobylskiej...
Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 20.12.2020 14:52 napisał(a):
Odpowiedź na: Stalker. Nie w sensie psy... | Sten
Dobre, choć nie potrafię stwierdzić, czy weszło do słownika z tego znaczenia potocznego, bo jest też stalking.

Dorzucę od siebie takie, jak ent czy krasnolud.
Użytkownik: Sten 21.12.2020 01:58 napisał(a):
Odpowiedź na: Dobre, choć nie potrafię ... | LouriOpiekun BiblioNETki
Jak się wpisze w wyszukiwarkę "stalkerzy w czarnobylu" to trafią się wyniki o zatrzymaniach niedoszłych stalkerów w zamkniętej strefie.
Użytkownik: Tiste Andii 13.03.2022 06:37 napisał(a):
Odpowiedź na: Stalker. Nie w sensie psy... | Sten
"Stalkerzy" wcale nie weszli do obiegowego słownictwa w takim znaczeniu jak podaje forumowicz Sten (wystarczy przejrzeć wyniki z google czy: KJP), co najwyżej do: języka potocznego fanów wskazanej gry. Przy czym akronim gry znaczy o wiele więcej.
A już tak na marginesie, słowo: "stalker" pojawia się w nieco podobnym znaczeniu już XV wieku.
Użytkownik: Sten 13.03.2022 17:15 napisał(a):
Odpowiedź na: "Stalkerzy" wcale nie wes... | Tiste Andii
Czy na pewno? W urbexie używają takiego pojęcia. "Stalker" przeniknął nawet do prasy:

naviny.belsat.eu/pl/news/stalkerzy-z-bialorusi-i-rosji-zlapani-pod-czarnobylem/
wgospodarce.pl/informacje/52821-czarnobyl-zatrzymano-stalkerow-z-polski
Użytkownik: Tiste Andii 16.08.2022 23:17 napisał(a):
Odpowiedź na: Czy na pewno? W urbexie u... | Sten
Coż, "urbex" to grupa ludzi oddających się pewnej rozrywce i mających swoiste słownictwo. Występowanie specyficznych znaczeń w socjolekcie nie jest dowodem na upowszechnienie się takiego a nie innego znaczenia w potocznej polszczyźnie.
Gdy jakiś lekarz przeczyta na łamach "Annals of Anatomy", że chirurg zajmował się pękniętą tabakierą, to nie pomyśli iż ten naprawiał pęknięte wieczko pudełka na tabakę, tylko że wykonał zabieg chirurgiczny na dłoni.

Poza: gronem fanów literatury fantastycznej, amatorami odpowiednich filmów (w rodzaju tych wyreżyserowanych przez A. Tarkowskiego czy B. Parkera), miłośnikami gier komputerowych, większość ludzi zapytana co znaczy termin: "stalker" odpowie raczej: "rodzaj prześladowcy".

Podane przykłady z mediów też niczego nie dowodzą, dziennikarze opisujący grupę ludzi oddającą się swoistej rozrywce posłużyli się terminem z ich wewnętrznego słownictwa. Przy czym jeden z tych artykułów jest raczej anty-dowodem, dziennikarz wziął inkryminowane słowo w cudzysłów, zaznaczając w ten sposób nieoczywiste; dla większości czytelników; znaczenie. Chyba zatem za wcześnie by mówić, że to znaczenie weszło do potocznej polszczyzny. Co oczywiście może się zmienić.
Użytkownik: Sten 20.08.2022 17:48 napisał(a):
Odpowiedź na: Coż, "urbex" to grupa lud... | Tiste Andii
Dużo hałasu o nic.
Użytkownik: dot59Opiekun BiblioNETki 20.12.2020 16:09 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
A "mugol" się liczy? Po polsku chyba nie jest za często używany, w każdym razie nie słyszałam, ale w UK chyba tak, bo w Cambridge Dictionary figuruje.
Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 20.12.2020 17:13 napisał(a):
Odpowiedź na: A "mugol" się liczy? Po p... | dot59Opiekun BiblioNETki
Liczy się! Super, podsunęłaś mi kilka innych słów, które są dopuszczalne:

smerf (oraz smerfny, ale już smerfertka ani smerfuś ani smerfnąć nie :/ )
gumiś


A sprawdzić zawsze można tutaj:

www.pfs.org.pl/osps_online.php?word2=
Użytkownik: Tiste Andii 16.08.2022 23:54 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
Nie za bardzo zrozumiałem czego poszukuje autor wątku.
Co innego terminy, które z literatury przeniknęły do języka potocznego a co innego terminy/wyrazy które pojawiają się we wskazanym Słowniku.
Słownik ten rządzi się tak dziwnymi prawami, że czasem ma się wrażenie, iż kolejne słowa pojawiają się w nim dla uzyskania przewagi przez jego twórców. Skądinąd Słownik tworzony jest przez Radę na której stoi student nie mający nic z językoznawstwem wspólnego i polonistyką - to chyba przesada. Ja wymiękłem jak okazało się, że według zasad niedopuszczalnym słowem było np.: "skanowany", "skrzyczani" czy "klepnięty". Fakt -potem to poprawiono.

Istnieje wiele nowych słów stworzonych przez literatów a które weszły do języka codziennego. Na naszym poletku przykładem jest mickiewiczowska Grażyna. No ale to akurat imię własne i nie zainteresuje miłośnika scrabble. Są jednak imiona własne, które stały się rzeczownikami pospolitymi: otello, superman, tarzan, tartuffe, scroogee, silhuette, harpagon, malwina, kordian, rambo, donkiszot, gawrose, kopciuszek, wyrwidąb, lolita, polianna gawrosze, kopciuszek wyrwidąb. Nie wszystkie przyjmie słownik polskiego scrabblisty, choć większość tak.

Z moich ulubionych słów o pochodzeniu literackim a które bez wątpienia weszły do naszej potocznej polszczyzny wspomnę o: bohaterszczyzna - Irzykowski, politykus - Żeromski, pomnik - Jacek Idzi Przybylski (mniej powszechny twór jego konceptu: wszechnica), cytatologia - Wańkowicz.


Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 17.08.2022 10:37 napisał(a):
Odpowiedź na: Nie za bardzo zrozumiałem... | Tiste Andii
Nie napisałem, że poszukuję słów dopuszczalnych w OSPSie, tylko że update tego słownika nasunął mi myśl o poszukiwaniu "terminów, które z literatury przeniknęły do języka potocznego" :) Jednak, jak widzę z reszty komentarza, owo niezrozumienie moich intencji zaciążyło nad całą jego treścią.

Z Twoich propozycji odpowiadają na pewno tematowi wątku superman, tarzan, rambo (choć może raczej pisany Rambo), lolita. Pozostałe nie tylko, że pisane powinny być wielką literą (więc: Tartuffe, Scrooge, Kordian itd., otello małą literą jest nazwą gry planszowej – o to chodziło?), nie rozumiem Twojej konwencji. Podobnie z kopciuszkiem (także jako nazwa ptaka) czy wyrwidębem – są to raczej określenia pospolite jeszcze przed trafieniem do literatury. Nie słyszałem o "polianna gawrosze" ani "kopciuszku wyrwidębie" – możesz objaśnić?

Co do ostatniego akapitu: w temacie wątku jest "Nazwy ludzi/stworzeń" – więc niestety nie pasują…
Użytkownik: Tiste Andii 20.08.2022 10:39 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
"Z Twoich propozycji odpowiadają na pewno tematowi wątku superman, tarzan, rambo (choć może raczej pisany Rambo), lolita. Pozostałe nie tylko, że pisane powinny być wielką literą".

Wręcz odwrotnie; co zresztą zaznaczyłem pisząc: "Są jednak imiona własne, które stały się rzeczownikami pospolitymi", dodać jedynie można, że i przymiotnikami.

Słowniki języka polskiego znają te słowa pod obiema postaciami a słownik OSPS jak najbardziej przyjmuje część tych form pisanych małą literą.
Podobnie jak z słowem: "Pollyanna". Gdy oznacza imię jakiejś osoby to pisane jest dużą literą i nie może być użyte w scrabble. Ponieważ jednak bohaterka powieści Eleanor H. Porter stała się tak popularna to ostatecznie jej imię stało się określeniem osoby o pewnych cechach. I jest to już przymiotnik (pisany małą literą) przyjmowany przez większość anglojęzycznych słowników scrabble. Lolita jako imię żeńskie pisane jest dużą literą, Lolita jako bohaterka filmu czy powieści - podobnie, ale już jako młoda dziewczyna o specyficznym kokieteryjnym zachowaniu - z małej.
Wszystkie te słowa przetestowałem na słownikach scrabblisty: polskojęzycznych i anglojęzycznych i są akceptowane. Nie odpowiadam za ich twórców jak i twórców innych słowników.
Użytkownik: koczowniczka 20.08.2022 12:20 napisał(a):
Odpowiedź na: "Z Twoich propozycji odpo... | Tiste Andii
„Są jednak imiona własne, które stały się rzeczownikami pospolitymi", dodać jedynie można, że i przymiotnikami. (...) bohaterka powieści Eleanor H. Porter stała się tak popularna to ostatecznie jej imię stało się określeniem osoby o pewnych cechach. I jest to już przymiotnik”.

A nie, Pollyanna to nie przymiotnik. To nadal rzeczownik. Pollyannowy, pollyaniasty – to byłyby przymiotniki.
Użytkownik: LouriOpiekun BiblioNETki 21.08.2022 09:46 napisał(a):
Odpowiedź na: "Z Twoich propozycji odpo... | Tiste Andii
Mam dziwne wrażenie, że nie czytasz ze zrozumieniem :) Ale doceniam, że jednak odpowiadasz na komentarze – chociaż gdybyś odpowiadał, używając opcji "Odpowiedz" pod komentarzem, na który chcesz odpowiedzieć, zamiast "Dodaj komentarz" spod głównego posta, to łatwiej byłoby się zorientować, komu i na co właściwie odpowiadzasz :)
Użytkownik: Tiste Andii 20.08.2022 12:48 napisał(a):
Odpowiedź na: Ponieważ w updacie 43. do... | LouriOpiekun BiblioNETki
To proponuję poprawiać twórców Słownika Collinsa, twórców dictionary. com i twórców Brittaniki.
Patronaty Biblionetki
Biblionetka potrzebuje opiekunów
Recenzje

Użytkownicy polecają:

Redakcja poleca: