Maria Ludwika Bernhard (ur. 6 sierpnia 1908 w Łodzi, zm. 4 sierpnia 1998 w Warszawie) – polska badaczka starożytności klasycznej, zasłużony naukowiec i wykładowca w dziedzinie archeologii śródziemnomorskiej, historyk sztuki i muzeolog; kombatantka – żołnierz AK. Archeologię, historię i historię sztuki studiowała na Uniwersytecie Warszawskim. Studia uzupełniające odbyła w latach 1937–1938 we Francuskiej Szkole Archeologicznej w Atenach (École française d'Athènes). Doktorat uzyskała w Warszawie w 1939 r. Podczas II wojny światowej brała udział w tajnym nauczaniu i konspiracji, uczestnicząc także w Powstaniu Warszawskim.

Od 1934 r. była asystentką w katedrze (początkowo w Zakładzie Archeologii Klasycznej) prof. Kazimierza Michałowskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu stopnia docenta (1954) przejęła kierownictwo nad katedrą Archeologii Śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, sprawowane aż do 1978 r. W 1956 otrzymała tytuł profesora. Przez kilka kadencji przewodniczyła Radzie Naukowej Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej PAN w Warszawie. W latach 1936–1961 pracowała również w Muzeum Narodowym w Warszawie, kolejno jako: asystent, adiunkt, kustosz i kurator Zbiorów (później Galerii) Sztuki Starożytnej. Ponadto była komisarzem licznych wystaw sztuki antycznej w stołecznym Muzeum Narodowym.

Uczestniczyła w powojennych wykopaliskowych pracach badawczych na Krymie (Mirmeki i Kalos Limen, 1956-59). W 1967 kierowała polską ekspedycją wykopaliskową w Palmyrze. Była członkiem krajowych i zagranicznych gremiów naukowych, m.in. Niemieckiego Instytutu Archeologicznego (DAI).

Autorka licznych publikacji z zakresu sztuki starożytnej Grecji (w tym 4-tomowej "Historii starożytnej sztuki greckiej" oraz pierwszego polskiego całościowego opracowania tematu "Lampki starożytne", 1955), w szczególności jednak dotyczących malarstwa wazowego – wśród nich "Wazy greckie w Muzeum im. E. Majewskiego w Warszawie", 1936, pierwsza powojenna monografia-podręcznik "Greckie malarstwo wazowe", 1966, a także istotny wkład 6 tomów polskich dla międzynarodowego "Corpus Vasorum Antiquorum". Dorobek naukowy M. L. Bernhard obejmuje kilkadziesiąt prac z dziedziny historii sztuki i muzealnictwa (także w czasopismach, m.in. "Meander", "Archeologia", "Biuletyn Historii Sztuki", "Rocznik Historii Sztuki") oraz materiały popularnonaukowe. Jako archeolog była autorką skryptu dla studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego – Archeologia Grecji (Kraków 1977). Zapoczątkowała i przygotowała pierwszą rodzimą publikację encyklopedyczną dotyczącą starożytności ("Mała encyklopedia kultury świata antycznego", t. I, 1958). Współpracowała również z zagranicznymi wydawnictwami encyklopedycznymi. Pochowana na warszawskim cmentarzu Powązkowskim.


[Wydawnictwo Naukowe PWN, 1975]