Charles Dickens (1812-1870) - angielski pisarz, zaliczany do najwybitniejszych twórców współczesnej formy powieściowej. Zaczynał jako dziennikarz, by po sukcesie "Klubu Pickwicka" (1837) poświęcić się wyłącznie literaturze. Realistyczny i drobiazgowy opis łączył z romantyczną atmosferą baśniowości, liryzmem i domieszką przypowieści, czego szczytowym osiągnięciem stały się "Opowieści wigilijne" (1843-1848). Najsłynniejsze powieści Dickensa - "Oliver Twist" (1838), "Nicholas Nickleby" (1839), "David Copperfield" (1850), "Ciężkie czasy" (1854) czy "Opowieść o dwóch miastach" (1859) - stanowią szeroką panoramę życia i obyczajowości Anglii w XIX wieku. Dickens wywarł wielki wpływ na pisarzy późniejszych epok, do inspiracji jego twórczością przyznawali się Lew Tołstoj i George Orwell.


"Scrooge to jedna z tych postaci, które - podobnie jak Hamlet - oderwały się od opowieści, gdzie się narodziły, i są natychmiast rozpoznawane. (...)

Tworząc postać Scrooge'a, Dickens sięgnął głęboko do swego wnętrza i przepoił ją własnymi bolesnymi rozterkami. Nie będąc bez reszty ani uosobieniem cnót, ani łajdakiem, jest przecież Scrooge i jednym, i drugim, a w ten sposób staje się kimś, czyje problemy łatwo możemy zrozumieć. Kto wie, czy to właśnie nie tu kryje się klucz do długowieczności Scrooge'a i nieustannej jego popularności. Mało tego, dwa oblicza Scrooge'a odpowiadają naszej dwoistej postawie wobec pieniędzy: zbijać majątek i zachować go dla siebie albo dzielić się nim z innymi. W »Kolędzie prozą« możemy pozwolić sobie i na jedno, i na drugie. (...)

Po jakąkolwiek jednak sięgniemy interpretację, nie ulega wątpliwości, że Scrooge zdał jedyny egzamin ważny dla postaci literackiej: nie traci świeżości i żywotności mimo upływu lat. »Scrooge żyje!« - śmiało może się pojawiać na naszych T-shirtach. Tak, żyje, a my radujemy się razem z nim".

Margaret Atwood

Fragment wstępu do: Ch. Dickens, "A Christmas Carol and Other Christmas Writing". Everyman's Library, Alfred A. Knopf, New York, 2009.


[Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2015]