Internet zrewolucjonizował życie społeczne i polityczne, wywracając do góry nogami dotychczasowe zasady prowadzenia kampanii i docierania do poszczególnych grup głosujących. Wybory ostatnich kilku lat na całym świecie pokazały, że media społecznościowe to nie tylko egalitarny przekaz, możliwość komunikacji z politykami i szansa na odejście od kierowanego jednostronnie przekazu radiowego czy telewizyjnego. Głośna sprawa Cambridge Analytica i prowadzona od czasu Brexitu wojna z fake newsami ujawniły również ciemną stronę życia politycznego na Facebooku.

W najnowszej książce Paweł Matuszewski przygląda się ostatnim wyborom parlamentarnym w Polsce oraz sposobowi prowadzenia kampanii na Facebooku. Na podstawie klasycznych oraz współczesnych teorii badań społecznych socjolog stara się uchwycić nowe zjawiska zachodzące w Internecie między wyborcami, politykami i partiami. By tego dokonać, wykorzystuje konstrukt cyberplemion – wyizolowanych wspólnot, istniejących wyłącznie w świecie cyfrowym, między którymi zachodzą najróżniejsze relacje: od rzadko spotykanych i ściśle uwarunkowanych migracji do znacznie powszechniejszych otwartych konfliktów i sporów.

"Cyberplemiona" to jedna z pierwszych książek w Polsce, która Facebooka traktuje jako obszar badawczy, a za przedmiot badań obiera sobie aktywność potencjalnych wyborców i zwolenników konkretnych partii politycznych. Opierając się na dokładnych analizach wykonanych przy pomocy autorskich narzędzi, Matuszewski opisuje m.in. zjawisko polaryzacji przekonań, której źródłem są określone sposoby zdobywania informacji oraz reakcje społeczne innych użytkowników. Autor przygląda się również pozornej różnorodności danych, stanowisk oraz informacji, którą miały gwarantować media społecznościowe. Na podstawie setek tysięcy zebranych komentarzy i wypowiedzi, charakteryzuje przekonania popleczników partii politycznych w kluczowych dla nich kwestiach ekonomicznych i społecznych.


"Praca dr. Matuszewskiego zasługuje na uwagę z dwóch powodów. Po pierwsze łącząc teoretyczne podejście do pewnego specyficznego modelu interpretacyjnego z praktycznym wymiarem zjawiska politycznego, jakim jest kampania wyborcza, poprzez pryzmat jakim jest komunikacja społecznościowa, wypracowuje konstrukt socjopolitologiczny, który może być źródłem inspiracji do innych tego typu analiz. Po drugie praca ta jest konstrukcją interdyscyplinarną, stanowiącą połączenie elementów politologicznych z medioznawczymi, koncepcjami psychologicznymi z wątkami o charakterze socjologicznym, znajdującymi wyraz przede wszystkim w sferze wzorcowo przeprowadzonych badań empirycznych. Autor rozprawy doskonale zdaje sobie sprawę z tych wzajemnych zapożyczeń, traktując je jako wartościowy wkład z każdej z tych dyscyplin w wypracowanie metody analizy zjawiska do tej pory niezbadanego i nowatorskiego".

prof. Stanisław Mock, Collegium Civitas


"Na polskim rynku wydawniczym jest pierwszą tak obszernie i kompleksowo udokumentowaną pracą reprezentującą podejście socjologii analitycznej w zakresie analizy dyskursu politycznego w medium społecznościowym w trakcie wyborów parlamentarnych 2015 roku. W pełni oryginalny jest sposób pracy z danymi empirycznymi, których objętość i zakres w odniesieniu do roku wyborczego jest imponująco bezprecedensowy, stanowiąc wartość samą w sobie. Trzymając się określonego nurtu socjologii, autor zachował naukową bezstronność i skrupulatnie, sine ira et studio, weryfikował postawione hipotezy badawcze. Monografia trafia przede wszystkim w zainteresowania badaczy związków polityki i mediów, reprezentujących głównie dyscypliny nauk społecznych, jak politologia czy socjologia, ale także ma szansę być odebrana szerzej przez środowiska dziennikarzy i publicystów, analityków dyskursu medialnego, a nawet zainteresowanych świadomych wyborców i polityków pracujących ze swoim zapleczem eksperckim. Ze względu na bogaty zapis źródłowy i oprawę wizualną, umożliwiającą przystępną interpretację danych, książka posiada również walory dydaktyczne dla studentów".

dr hab. Michał Jacuński, Uniwersytet Wrocławski


[Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018]