Charles Reade (1814-1884), pisarz angielski, w dramatach i powieściach, wzorem Dickensa, obnażał zło społeczne i apelował do sumień. Rozgłos przyniosła mu jednak dwutomowa powieść historyczna, w której opisał dzieje rodziców Erazma z Rotterdamu.

Erazm z Rotterdamu to Gerhard Gerhards (1467-1536), holenderski filolog, filozof, reformator religijny, jeden z czołowych humanistów odrodzenia. Zwalczając zabobony, filozofię scholastyczną, korupcję, handel relikwiami i inne nadużycia duchowieństwa, domagł się radykalnej reformy życia religijnego i doktryny Kościoła w duchu ewangelii. Głosił zgodność życia chrześcijańskiego z naturą ludzką.

Reade "reklamuje" swoją powieść na pierwszej stronie:

"W pewnej omszałej kronice spisanej nie najlepszą łaciną jest rozdział, w którym każde zdanie przynosi jakiś fakt. Opowiedziano tam beznamiętnie dziwną historię dwojga ludzi, których życiu nie towarzyszył dźwięk trąb, a śmierci - pieśń. Umarli czterysta lat temu, spoczywają teraz na tych surowych kartach
[...] nie budząc współczucia. Los skrzywdził ich za życia i krzywdzi jeszcze po zgonie. Jeśli tylko potrafię ukazać wam to, co się kryje za suchymi notatkami kronikarza, zechcecie chyba wynagrodzić im obojętność stuleci i przyjmiecie te dwie zbolałe dusze [...] do serca".

Autorowi udało się ożywić krótkie informacje o życiu rodziców Erazma z Rotterdamu. Dzięki niemu poznajemy środowisko, w którym żył, dramaty, jakie przeżyli, wszystko to, co mogło później wpłynąć na jego osobowość.

Jest to powieść historyczna, przygodowa, filozoficzna, obyczajowa, romans; dzięki temu czyta się ją dosyć lekko. Zawiera dużo wstawek łacińskich i francuskich, ale jak na Wydawnictwo Literackie przystało, wszystkie te zwroty, nazwy czy też powiedzenia mają swoje odnośniki i są wyjaśnione na dole strony.

I-szy tom liczy 448 stron, II-gi (ciekawszy) 285, jest co czytać.

Polecam wszystkim, których nie razi dziewiętnastowieczny język i chcą się przenieść do średniowiecznej Europy (Holandia, Niemcy, Włochy).