Czasy, w których żyjemy, zostały przez Zygmunta Baumana określone mianem płynnej nowoczesności. Ich znakiem jest uwolnienie od więzi i zobowiązań, ale też zwolnienie z reguł i norm, które do niedawna jeszcze wydawały się oczywiste i niepodważalne. Skutkiem tych przemian jest także zatarcie się znaczeniowych granic pojęć dotychczas oczywistych – takich jak przyjaźń.

Piotr Szarota przygląda się przeobrażeniom, jakim uległy nasze relacje z bliskimi nam ludźmi. Rozważa zależności między systemami rodziny i przyjaciół, analizuje relacje między przyjaźnią, miłością i erotyzmem. Pokazuje nieobecne dotychczas warianty bliskich relacji: przyjaźń skomercjalizowaną – "za pieniądze", relacje paraspołeczne, na przykład z awatarem lub oparte na antropomorfizacji przyjaźnie ze zwierzętami. Pisze wreszcie o przyjaciołach "uszytych na miarę" – robotach i hiperrealistycznych lalkach.


"»Przemija postać świata« pisała Hanna Malewska o żmudnym przekształcaniu się jednej postaci świata w drugą. Piotr Szarota pisze o zmianach mniej dramatycznych i współczesnych, a dotyczących przemian bliskich związków międzyludzkich. Zgrabnie łącząc wiedzę z zakresu psychologii, socjologii i antropologii kultury, autor opisuje zachodzące na naszych oczach przemiany postaci rodziny, małżeństwa, relacji między rodzicami i dziećmi, zaś przede wszystkim między przyjaciółmi. Rozważania Piotra Szaroty wskazują, że tradycyjne wzorce relacji między bliskimi zanikają, a przede wszystkim zanika ich jednopostaciowość. Obok tradycyjnej dla współczesności rodziny dwupokoleniowej, pojawiają się różne inne odmiany rodziny, tak amorficzne i plastyczne, że trudno wskazać ich wspólne cechy. Jeżeli już pokusić się o takie wskazanie, to będą to jedynie pewne trendy zmian. Jednym trendem zmian jest rosnąca rola ludzkich wyborów – to kto jest, a kto nie jest rodziną coraz mniej zależy od biologii, a coraz bardziej od tego, kogo się na rodzinę wybrało. Trend drugi to zmienność i wzajemne przenikane się tradycyjnie różnych, a nawet przeciwstawnych form relacji społecznych – np. płatni usługodawcy stają się przyjaciółmi, zaś ich usługa polega na sprzedawaniu przyjaźni. Trzeci trend to zapośredniczanie bliskich relacji przez różne platformy internetowe, gdzie wyraźnie przenosi się część relacji przyjacielskich".

prof. dr hab. Bogdan Wojciszke

[Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018]