Bibliotekę całą napisano o Homerze i jego dziełach. Roztrząsano każdy wątek, niemalże każdy werset, pisząc doktoraty i dzieląc włos na cztery. Nawet o trasie wędrówek Odyseusza napisano całą półkę (może nawet dwie) opracowań, rozważając ukryte znaczenia jego przygód, szukając Szerii i wyspy Kirke. Nie mam cierpliwości do tych wszystkich wymysłów naukowców. Podzielam zdanie Parandowskiego, który przetłumaczył "Odyseję" rezygnując z wierszowanej formy tekstu, a tłumaczył swoją decyzję charakterem dzieła: "Odyseja" jest powieścią przygodową. Pierwszą, dodam - obok "Iliady" - powieścią w naszym kręgu kulturowym. Powstała około 28 wieków temu, a opisuje świat, który legł w gruzach w XII wieku p.n.e.

"Odyseja" to opis powrotu Odyseusza do domu, na Itakę, po zdobyciu Troi. Podróż to długa, bo dziesięcioletnia, pełna przygód, nieoczekiwanych zwrotów akcji, dziwów baśniowego świata, magii i bogów działających na Ziemi. Dziesięć lat w drodze? Niezupełnie, były w niej przerwy, o których napiszę później. Odyseusza ścigał pech oraz gniew Posejdona i dlatego podróż ta trwała lata. Tak mówi Homer, ale pomiędzy wersetami wyczytać można drugi, a kto wie, czy nie ważniejszy powód jego niespiesznego powrotu do domu: to chęć poznania świata i jego dziwów. Chęć przeżycia przygody. Czy można mu się dziwić? Arcyludzką jest ciekawość świata i ludzi.

"Odyseja" to także miłość i wierność małżeńska Odyseusza i Penelopy. Tak, tak! Już słyszę kobiece, podniesione głosy sprzeciwu. To prawda, macie panie racje - przez rok cały nie tylko przy stole gościła go Kirke, a u Kalipso trwało to lat bez mała osiem, no ale gdzie miał biedak spać, skoro ona jedno łoże miała? O Penelopie także coś tam cichutko szeptano, ale ani ja, ani Odyseusz nie daliśmy wiary tym plotkom rozsiewanym przez wzgardzonych zalotników.

Kalipso przez wszystkie te lata oplatała Odyseusza misterną siecią kobiecych zabiegów mających usidlić go i zatrzymać na zawsze. Gdy to nie pomogło (jak on oparł się wdziękom bogini - nie wiem), kusiła uzyskaniem dla niego nieśmiertelności. Odyseusz wybrał powrót do swojej małżonki - rezygnując z wieczności i miłości bogini. To jest miłość, drogie panie! Że to baśń tylko? Pewnie! Cała "Odyseja" taka jest, ale baśń to urokliwa i wiele mówiąca nie tylko o Homerze.

Dużo jest miejsc w tej powieści szczególnie pięknych czy godnych zapamiętania, jak ta chwila, w której łzę wypłakał Odyseusz, widząc Argosa. Głęboko wzruszające jest jego spotkanie z matką. Albo pierwsza noc z Penelopą! Ledwie wspomniana przez autora, ale w ten sposób, w jaki tylko mistrzowie słowa potrafią to zrobić: malując w wyobraźni czytelnika obraz w ciepłych barwach z dwojgiem cieszących się sobą, kochających się ludzi.

Tak więc zapraszam do uczty z Homerem i własną wyobraźnią.

Aha! A tej małolaty Nauzykai, to Odyseusz wcale nie zbałamucił! To jakoś tak... samo wyszło.