Recenzentka: porcelanka

„Przecież ja się na to nie pisałam. Nie wybrałam takiego życia” [1].

Michelle Obama – pierwsza dama Stanów Zjednoczonych w latach 2009 – 2017, prawniczka, działaczka społeczna, matka i żona, ale także czarnoskóra kobieta walcząca z dyskryminacją rasową i płciową. „Becoming. Moja historia” to autobiografia połączona z zapisem jej uczuć, przekonań i walki ze stereotypami.

”Dziś, gdy spoglądam wstecz i przypominam sobie dyskomfort, jaki wtedy czułam, uświadamiam sobie, jak poważnym wyzwaniem jest pogodzenie tego, kim się jest, z tym skąd się pochodzi i dokąd chce się dojść”[2]. Obama urodziła się jako Michelle Robinson w niezamożnej dzielnicy Chicago, która powoli stawała się zamieszkiwana głównie przez Afroamerykanów. W „Becoming” wspomina swoje dzieciństwo, głód wiedzy i wytyczony plan życia, który realizowała. „Miałam szczęście poznać w życiu wielu niezwykłych ludzi sukcesu (…) każda z tych osób napotkała na swojej drodze kogoś, kto w nią wątpił. Niektórym wciąż towarzyszą ogromne rzesze krytyków i pesymistów krzyczących »a nie mówiłem!« przy każdej ich najmniejszej pomyłce czy błędnym kroku. Ten hałas nigdy nie milknie. Znani mi ludzie, którzy odnieśli największy sukces, nauczyli się to ignorować” [3]. Dzięki ciężkiej pracy i dążeniu do perfekcji ukończyła prawo na prestiżowej uczelni i zaczęła wykonywać zawód prawnika. Zrozumiała jednak, że praca w korporacji nie jest spełnieniem jej marzeń i porzuciła ją na rzecz rozwijania się w prospołecznych inicjatywach. Zanim jednak do tego doszło, w jej życiu nastąpiło spotkanie, które okazało się mieć decydujące znaczenie dla jej przyszłości.

„Musisz się nauczyć, jak ogromną moc zmieniania rzeczywistości ma zwykłe »tak«. Nie wiesz jeszcze, że wraz z otrzymaniem notatki potwierdzającej przydzielenie praktykanta pod opiekę jakaś niewidzialna, głęboko ukryta linia tektoniczna twojego życia z wolna się pogłębia, a to, co stabilne powoli zaczyna się kruszyć. Przy twoim nazwisku zapisano drugie – to ponoć jakiś przebojowy student prawa, który pnie się po własnej drabinie. Jest czarny jak ty i też ukończył Harvard”[4]. Spotkanie Baracka Obamy okazuje się dla Michelle Robinson punktem zwrotnym w życiu – i chociaż, jak wielokrotnie będzie to podkreślać, nigdy nie chciała być żoną polityka i funkcjonować w blasku fleszy, szybko odnajdzie się w nowej roli, chociaż zawsze pozostanie silną i zdecydowaną partnerką. Obama nie ukrywa, że od początku wiedziała, iż jej przyszły mąż nie tylko podziela jej poglądy, ale również będzie akceptował jej niezależność. „W jego przywiązaniu do matki, osoby o silnym charakterze, widziałam głęboki szacunek dla kobiet i ich niezależności. Nie musieliśmy o tym otwarcie rozmawiać, bym zrozumiała, że będzie potrafił żyć z partnerką realizującą własne pasje i mówiącą własnym głosem. Tego nie da się nauczyć, gdy związek już trwa, i nie można wypracować czy zmienić nawet z pomocą miłości”[5].

„Becoming” to jednak nie tylko opowieść Michelle Obamy o jej osiągnięciach jako pierwszej damy – założeniu ogródka warzywnego w Białym Domu, propagowaniu zdrowego stylu życia, stworzeniu programu walki z otyłością u dzieci, spotkaniach z weteranami i zaangażowaniu w wycofywanie amerykańskich misji wojskowych – ale także o ideałach i wartościach, w które wierzy. O programie mentorskim dla młodych dziewcząt, podejmowaniu działań na rzecz przestrzegania praw kobiet i dzieci, o walce z dyskryminacją i seksizmem. Obama nie ukrywa, jakie uczucia towarzyszyły jej podczas kampanii politycznych męża, jak bardzo bolały fałszywe oskarżenia i naigrywania się z jej wyglądu. Przedstawia cienie i blaski życia w Białym Domu – wspaniałej rezydencji ze służbą, która czasem zmieniała się w więzienie. Kto by pomyślał, że gdy pierwsza dama chce zmienić fryzurę, musi skonsultować to ze sztabem prezydenta?

Michelle Obama przyznaje, że wielokrotnie sprzeciwiała się karierze politycznej męża i nie wierzyła w jego sukces. „Zgodziłam się, bo go kochałam i wierzyłam w jego możliwości. (…) Lecz ja napatrzyłam się już na różnice między ludźmi i nie miałam złudzeń. Barack był czarnym człowiekiem w Ameryce. Uważałam, że nie wygra”[6].

„Becoming” to interesująca autobiografia napisana prostym stylem, bez zadęcia, przez kobietę, która wychowała się w niezamożnej rodzinie Afroamerykanów, a stała się ikoną stylu i wzorem do naśladowania. Można nie podzielać poglądów politycznych Michelle Obamy, nie zgadzać się z jej niektórymi obserwacjami czy przekonaniami, ale nie można jej odmówić miana wpływowej kobiety, która nie boi się walczyć o swoje wartości i mówić, tego, co myśli.


[1] Michelle Obama, „Becoming. Moja historia”, przeł. Dariusz Żukowski , Wydawnictwo Agora, 2019, s. 260.
[2] Tamże, s. 61.
[3] Tamże, s. 89-90.
[4] Tamże, s. 118.
[5] Tamże, s. 152.
[6] Tamże, s. 269.


Autor: Michelle Obama
Tytuł: „Becoming. Moja historia”
Tłumacz: Dariusz Żukowski
Wydawnictwo: Agora, 2019
Liczba stron: 520

Ocena recenzenta: 5/6