Recenzuje: Kamil Jan Żółkiewicz


Trudno pisać o wojnie w lekki i delikatny sposób. Barbara Rybałtowska jest w tym prawdziwą mistrzynią. „Bez pożegnania” zostało tak skonstruowane, że wojna znalazła się na drugim planie, a na pierwszy wysunęła się tułaczka bohaterki. To spojrzenie niespotykane w literaturze. Autorka jest kobietą i w taki właśnie sposób patrzy na całą historię. Obraz dzięki temu traci na brutalności i jest łatwiejszy do przyjęcia dla osób o delikatnych sercach.

Książka Barbary Rybałtowskiej opowiada losy Zosi i jej córki Kasi. Lato 1939 roku spędzały one u szwagra Zosi w Hajewiszczach. Tam je zastała wojna. Wkroczenie Sowietów na tereny Polski zmusiło kobietę do zamieszkania z teściami. Po powrocie męża z frontu musiała znowu uciekać. Rządy Sowietów zabrały Zosi męża, a potem ona sama została wywieziona z córką na Syberię. Tam pracowała, aby wyżywić swoje dziecko. Amnestia przyniosła jej wolność i skazała na tułaczkę po całej Azji w drodze powrotnej do ukochanej Polski. Ostatecznie na pokładzie brytyjskiego statku trafiła do Afryki.

Wiele już pisano o wojnie. Powstały pamiętniki, powieści, kroniki czy chociażby rozdziały w szkolnych podręcznikach. Jednak chyba nikt nie ujął tego tematu tak delikatnie. Powieść napisana jest w dość nietypowy sposób: mimo ludzkiej tragedii, utraty bliskich i całego okrucieństwa, o jakich opowiada, czytelnik ma wrażenie, że czyta delikatną kobiecą powieść. To idealne rozwiązanie dla osób wrażliwych, łatwiej im przyswoić sobie informacje o wojennej tragedii. Sama historia jest niezwykła. Inspiracją dla jej powstania były przeżycia autorki, co czyni ją jeszcze bardziej autentyczną. Lekkość stylu powoduje, że powieść niezwykle wciąga, z każdą chwilą pragnie się wiedzieć więcej.

Książka składa się z 32 niedługich rozdziałów, dzięki czemu stanowi świetną lekturę w każdym miejscu. Pociąg, samochód, tramwaj czy domowe zacisze – gdziekolwiek się jest, zawsze znajdzie się chwilę, aby przeczytać kolejny rozdział. Minusem jest oprawa – bardzo łatwo o jej zniszczenie. Żaden bibliofil nie lubi, kiedy jego kolekcja ulega uszkodzeniu.

„Bez pożegnania” można polecić zarówno fanom literatury wojennej, jak i kobiecej. Historia niezwykle wciąga. Można spędzić przy niej niejedną chwilę zapominając o całej tragedii rozgrywającej się w tle, skupiając się na tułaczce głównych bohaterek.





Autor: Barbara Rybałtowska
Tytuł: Bez pożegnania
Wydawca: Axis Mundi, 2018
Liczba stron: 326


Ocena recenzenta: 5/6