Pisany w 1948 r. "Szpital Przemienienia" jest najbardziej oryginalnym utworem z trzech części cyklu "Czas nieutracony". Część pierwsza jest niewątpliwie najlepsza, najbardziej zwarta, jednolita, najbogatsza w treści historyczne i filozoficzne, najsilniejsza w swym wyrazie. Jest to przejmująca historia szpitala dla obłąkanych i jego likwidacji przez Niemców w 1940 r. Jest to właściwie samodzielna książka, która powinna taką pozostać.

[Stefan Melkowski - "Twórczość" 1966]


"Szpital Przemienienia" stanowi kurs pierwszej edukacji życiowej czy ideowej - gdyż pojęcia te nie rozchodzą się tu jeszcze. Jest to nauka społeczeństwa, szeroko pojętego humanizmu społecznego. Szkoła, gdzie ścierają się tendencje przeciwstawne, a każdy wykładowca ma swego kontrwykładowcę. (...) Miarą wartości pierwszego tomu "Czasu nieutraconego" może być fakt, że mówi on o sprawach najogólniejszych i najoczywistszych - znajdując dla nich słowo odpowiednie.

[Jerzy Kwiatkowski - "Twórczość" 1957]

[Czytelnik, 1975]